Team

Deze bijdrage is in gestuurd voor de schrijfwedstrijd voor Pabostudenten "Haal jij het Praxisbulletin?". In het Praxisbulletin kunt u de overige drie prijswinnende bijdragen lezen.

De autistische stoornis is een Autisme Spectrum Stoornis (ASS), die begint vóór het derde levensjaar. De autistische stoornis is ook wel bekend onder de namen klassiek autisme, het syndroom van Kanner of vroegkinderlijk autisme. Kinderen met een autistische stoornis hebben beperkingen in de omgang met anderen. Daarnaast zijn er beperkingen in de communicatie: het spreken en het begrijpen van taal ontwikkelt zich vertraagd of verstoord. Verder hebben deze kinderen opvallende, zich herhalende, stereotiepe patronen van gedrag, belangstelling en activiteiten. De stoornis heeft een verregaande invloed op alle ontwikkelingsgebieden van een kind. Het is een pervasieve ontwikkelingsstoornis (pervasief: doordringend, diepgaand). Hoe eerder de stoornis wordt gesignaleerd, hoe beter de ontwikkelingsmogelijkheden zullen zijn.

In dit artikel ga ik uit van het gegeven, dat het leerstofjaarklassensysteem eigenlijk géén kindvriendelijk en ontwikkelingsvriendelijk systeem is. Kinderen ontwikkelen zich immers niet in porties van tien maanden! Sommige kleuters zouden bijvoorbeeld in januari al over moeten gaan naar groep 3, terwijl het voor andere kleuters beter zou zijn, om in groep 3 nog even twee maanden te wachten met het leren lezen. Ook zijn er kinderen, waarbij de methodische leerlijn een keurslijf is, waar niet aan te ontkomen valt, terwijl ze bijvoorbeeld via ontdekkend leren een andere weg zouden gaan. Als scholen in hun schoolplan vermelden uit te gaan van het kind, dan geldt dat in veel gevallen niet voor het leerstofaanbod! Ik stel dus in dit artikel, dat het systeem niet goed is. Maar tegelijkertijd realiseer ik me, dat het niet goed werkende systeem op dit moment (nog) een gegeven is.

Willem, Sharon en Aswin, leerlingen uit groep 3, verlaten hun klaslokaal. Willem heeft een papier in zijn hand, met daarop het cijfer 8. Op het papier van Sharon staan vijf stippen, zoals ze ook op een dobbelsteen staan. En op Aswins papier zijn zeven stippen netjes weergegeven in de tienstructuur. Het drietal is op weg naar een winkeltje, dat zich aan het einde van de schoolgang bevindt. Daar aangekomen, pakken ze elk een boodschappenmandje en kiezen diverse artikelen uit de schappen. Als de kinderen daarna de winkel verlaten, kan Willem het niet laten om naar zijn klasgenootjes te zwaaien, via de webcam, die in de winkel is opgehangen. In groep 3 volgen namelijk zijn medeleerlingen op het digitale schoolbord de verrichtingen van het drietal. Met gevulde boodschappenmandjes keren de kinderen terug in het klaslokaal. Daar wordt gezamenlijk de inhoud van de mandjes, het aantal artikelen, gecontroleerd. Het aantal moet overeenkomen met het aantal stippen of het cijfer. Er wordt door de hele klas meegeteld en de getallen 5, 7 en 8 worden bij de mandjes gelegd...

Over de kracht van interactie en de zoektocht naar kwaliteit. Over ‘loederen’, als positief spel, dat het beste van een kind naar boven haalt. In dit artikel gaat het over de kracht van interactie. Interactie als een spel, dat met de steekwoorden Luisteren, Open, Eerlijk, Duidelijk zijn, Echt en als een Rat te karakteriseren is: LOEDER! Een spel, dat kinderen van nature spelen: bloedserieus, met het mes op tafel en heel geraffineerd. De grondhouding van dit spel is altijd een milde, al stromen er soms tranen. Soms hard, maar altijd vanuit het hart. Het is een zoeken naar kwaliteit. Het gaat over het scherpen van de geest, het inbrengen van creativiteit, het ontwikkelen van compassie, het vaardig worden in de relatie, het leren vertrouwen op intuïtie... Loederen dus! Loederen als een positief spel, dat het beste in een kind naar boven haalt. Een kind in zijn natuurlijke vorm, speels, ongedwongen, vrij en open: lerend!

Hoe is het gesteld met de aandacht voor het schrijfonderwijs in de bovenbouwgroepen? De stand van zaken, aan de hand van tien vragen uit de praktijk. Over een toekomst voor toetsenbord én pen! Het schrijfonderwijs leidt tot menig artikel in diverse tijdschriften en tot discussies in de meest uiteenlopende kringen. Een overgrote meerderheid komt tot de conclusie, dat schrijven nog altijd geleerd moet worden. Vandaar dat dit artikel gaat over de huidige aandacht voor het schrijfonderwijs in de bovenbouwgroepen van het basisonderwijs. In het kort wordt antwoord gegeven op tien vragen vanuit de praktijk. Dat het niveau van het schrijfonderwijs – op z’n zachtst gezegd en zeker in de bovenbouwgroepen – niet zo hoog is, verraadt de titel van dit artikel al. Uitzonderingen daargelaten natuurlijk.

Complete handleiding voor het maken van een komisch toneelstuk rond het voorjaar en Pasen, als uitgangspunt voor een lessenserie over de (wisseling van de) seizoenen. Het voorjaar is voor de meeste mensen een vrolijke periode. Ook de kinderen verheugen zich op alles wat in het voorjaar weer tevoorschijn komt aan bloemen, kuikentjes en vlinders. Maar niet iedereen is dol op het voorjaar! In dit toneelstuk wordt de hoofdpersoon juist erg depressief van alles wat met de lente te maken heeft. Dat levert natuurlijk een paar grappige situaties op. Voor u kan dit toneelstuk een goed begin zijn van een serie lessen over het voorjaar.

Over de achterliggende problematiek bij kinderen, die in de klas geen aansluiting vinden of niet begrepen worden. Over binnenen buitenwereld en het ‘meebewegen’ met verandering, verdriet en verlies. Anders zijn is een eenzaam gevoel. Je kunt het niet delen, want niemand zal je begrijpen. Je bent immers anders dan de anderen. Je ziet de anderen alleen maar kijken: vragend, vriendelijk of juist geïrriteerd en ongeduldig. Je leest in hun gezichten constant de vraag: “Waarom doe je zo?” En je denkt bij jezelf: ja, waarom doe ik eigenlijk zo? Want je doet wat je altijd doet. Tot nu toe begreep iedereen je. En je zou niet weten hoe het anders moet. Wat is hier normaal? Dat is de basisvraag, waar kinderen mee zitten, als ze in de klas geen aansluiting vinden bij klasgenoten of als ze niet begrepen worden door de juf of de meester.

Negendelige serie over ‘bijzondere kinderen’. Aflevering 7: kinderen met hechtingsproblemen. Over de sociaal-emotionele gevolgen van onveilige hechting en de behoefte aan veiligheid, structuur en voorspelbaarheid. Met tips voor de leerkracht. Het is half negen ’s morgens. Meester Bram is bezig om het rekenwerk klaar te leggen voor zijn leerlingen van groep 5. Sanne komt de klas binnen, vliegt meester Bram om zijn nek en geeft hem een stevige knuffel. “Meester, je bent de liefste meester van de hele wereld!” zegt Sanne. Meester Bram kijkt Sanne lachend aan en zegt: “Lieve Sanne, ik word weer helemaal vrolijk van je!” “Mag ik de schriften uitdelen, meester?” vraagt Sanne. En zo begint de zevende aflevering in de serie over bijzondere kinderen, die in jaargang 28 van het Praxisbulletin verschijnt. Aflevering 7: kinderen met hechtingsproblemen.

Over het omgaan met gedragsproblemen en de misverstanden en valkuilen, die je hierbij tegenkomt. Over handelingsgericht werken en het bindend vermogen van leerkrachten. Rondom de term gedragsproblemen zien we veel wollig taalgebruik. Passend onderwijs vraagt bijvoorbeeld om kwaliteit in het omgaan met verschillen tussen leerlingen. “De leerkracht staat centraal. Het zal in de klas moeten gebeuren,” lezen we dan. Dit suggereert, dat de leerkracht in staat moet zijn de regie te nemen in zijn/haar groep, om zo het onderwijs te kunnen afstemmen op de verschillende leerlingen in zijn/haar klas. Maar leerkrachten verliezen die regie nog wel eens, doordat ze veelvuldig in actie moeten komen bij ordeverstorend gedrag van leerlingen. Bovendien ervaren ze méér stress in het omgaan met moeilijk gedrag van leerlingen dan in het omgaan met leerproblemen! Een beschouwing...