Praktisch maandblad voor primair onderwijs

Onderwijshacks uit Praxisbulletin

Het leven is al druk genoeg: waarom pak je niet af en toe een korte route om iets voor elkaar te krijgen? Onderwijshacks zijn eenvoudige tips en handigheidjes voor in de klas die je werk eenvoudiger maken of die je inspireren. Iedere maand verschijnt er een nieuwe onderwijshack in Praxisbulletin.

Nooit meer vergeten

‘Sorry meester, vergeten.’ Hoe vaak heb je deze zin al gehoord? Het is niet altijd even dringend, maar als bijvoorbeeld de boete van het biebboek langzaam oploopt, is enige focus toch fijn. Help kinderen zich een specifieke taak te herinneren door hen een polsbandje om te doen voor ze naar huis gaan.

Vertel ouders aan het begin van het schooljaar dat je dit gaat doen, zodat ze eventueel bij thuiskomst kunnen vragen waarom hun kind een bandje of een touwtje om heeft.

Lijmresten

Oude stickers, plakband- en lijmresten zijn misschien wel de lastigste onderdelen van de grote zomerschoonmaak. Wil je lijmresten van tafeltjes, ramen en deuren verwijderen zonder de chemische stickerverwijderaar?

Ga dan deze maand aan de slag met plantaardige olie. Wrijf wat zonnebloem- of olijfolie op de resten en laat die even intrekken voor je er met een doek overheen wrijft. Zo wordt het een klusje dat de kinderen zelf kunnen doen!

Een eigen stappenplan

Wist je dat een strook papier, een touwtje en een kraal kinderen kunnen helpen om een nieuwe vaardigheid te leren? Print een stappenplan voor bijvoorbeeld werkwoordspelling op dik papier. Maak een gaatje boven en onder aan het blad. Schuif een kraal aan een touw en knoop het touw aan de achterkant van het papier vast. Nu kunnen de kinderen zelf bijhouden waar ze in het proces zijn en wat hun volgende stap is. Extra leuk: laat kinderen zo’n eigen stappenplan uitschrijven en maken!

‘Schaarwasje’

Of dit een onderwijshack is of gewoon een handige tip, daar zijn we nog niet helemaal uit, maar dit advies gaat je in ieder geval veel knipfrustratie schelen. Want niets knipt zo vervelend als een plakkerige schaar.

Draai voortaan op de laatste dag voor iedere vakantie een ‘schaarwasje’ in de vaatwasser. Zet voor het beste resultaat alle scharen open naast elkaar. Laat ze daarna goed drogen zodat ze niet gaan roesten en je kunt er na de vakantie weer fris tegenaan.

Wie werkt waar?

Mogen de kinderen regelmatig vrij hun werkplek kiezen? Gebruik dan een eenvoudig magneetbord om het overzicht te bewaren. Maak voor ieder kind een magneet met een naam of nummer. Teken vakjes op het magneetbord en schrijf daarin de locaties in de school. Denk bijvoorbeeld aan de schoolbieb, de computerruimte, de gang, de schooltuin, de wc en natuurlijk de klas. Als een kind de klas verlaat, verplaatst het zijn of haar magneetje naar de juiste ruimte. Zo weet je altijd waar je de kinderen kunt vinden.

Tijdschriften voor leesplezier

Het ziet er zo aantrekkelijk uit: de tijdschriftengang in de supermarkt. Een schap vol kleurtjes, mooie tekeningen en thema’s die je aanspreken. Of je jong bent of oud, iedereen blijft af en toe
even stilstaan bij de tijdschriften. Maak daarom in het kader van leesplezier je eigen tijdschriftenrek in de klas! Verzamel tijdschriften die passen binnen een thema of project en stal ze mooi uit. Eens kijken hœlang het duurt voor de eerste exemplaren meegenomen worden.

De tafel als whiteboard

Wist je dat je met een whiteboardmarker op de meeste tafeltjes kunt schrijven? De gelamineerde bovenlaag werkt hetzelfde als een whiteboard of glas. Vanaf nu hoef je, als je een rondje door de klas maakt, dus alleen nog maar een whiteboardmarker en een licht vochtig doekje mee te nemen om de hele klas als schoolbord te kunnen gebruiken. Zo heb je altijd een kladblaadje bij de hand. Let op: dit werkt niet op onbewerkt hout. Test het eerst even, voordat je de volledige canon van Nederland over alle tafeltjes uitschrijft.

Automatisch opstarten

De meeste leerkrachten hebben de kunst van het organiseren wel in de vingers, maar heb je er ooit aan gedacht om de tabbladen en favorieten op je werkcomputer naar jouw wens te ordenen? Sla je veelgebruikte websites op als favorieten en zet ze per categorie bij elkaar om alles snel terug te vinden. En wist je dat je bij het opstarten van je internetbrowser automatisch meerdere tabbladen kunt openen? Methodepagina’s, een online schoolbord en natuurlijk praxisbulletin.nl, zo staat alles elke dag meteen voor je klaar.

Klusjes in de klas

De planten water geven, lijmresten van de tafeltjes krabben of puntenslijpen; het zijn allemaal kleine klusjes die ervoor zorgen dat je werkdag toch langer wordt dan gepland.

Zorg dit jaar samen voor jullie klaslokaal en schrijf de kleine taken op die je uit handen kunt geven. Hang de lijst met klusjes aan het begin van de week op een afgesproken plek en geef kinderen de gelegenheid om er zelf mee aan de slag te gaan.

Herbruikbare getallenlijn

Laat kinderen experimenteren met grote en kleine sprongen op de getallenlijn. Natuurlijk kun je telkens een nieuwe getallenlijn printen en die na één opdracht in de papierbak gooien, maar wat dacht je van deze herbruikbare variant? Plastificeer een paar getallenlijnen op A4-formaat en laat kinderen tekenend en vegend door hun opdrachten springen met een whiteboard marker.

Dobbelstenen gooien

Rollen de dobbelstenen regelmatig door de klas als jullie spelletjes spelen of rekenen met dobbelstenen? Stop dan een dobbelsteen in een klein doorzichtig bakje waarin de dobbelsteen voldoende ruimte heeft om te bewegen. Druk de deksel er goed op, draai het bakje om en schudden maar! Gooi je met meerdere dobbelstenen tegelijkertijd? Stop ze dan samen in een bakje.

Je eigen afspeellijsten

Maak eens een aantal Spotify afspeellijsten met geschikte liedjes voor verschillende situaties: Een lijst met klassieke muziek voor tijdens het werken en een lijst met nummers waar jullie op kunnen dansen tussen de lessen door. Of bijvoorbeeld een lijst met kerstliedjes, zomerse nummers of lievelingsliedjes van de kinderen. Als je de lijsten zelf samenstelt, voorkom je bovendien dat er plotseling een ongepast nummer voorbijkomt.

Doppen zonder stiften

Pennen of stiften zonder doppen komen nogal eens voor. Tover een doos of bakje om tot verloren doppenkastje en verzamel hierin oude doppen. Bijvoorbeeld van stiften of pennen die leeg zijn. Zorg dat je steeds van iedere soort enkele doppen op voorraad hebt. Ben je nu eens een dop kwijt, dan haal je een soortgelijke dop uit het kastje. Win-win: jij zoekt je niet suf en de stift droogt niet uit. Extra leuk: versier het bakje met oude of kapotte doppen, zodat het een vrolijk onderdeel van de klas wordt.

Verf doseren

De handzeep vliegt er de laatste jaren snel doorheen. Gooide jij de lege zeepdispensers weg? Voortaan niet meer.

Haal de labels eraf, spoel ze goed uit en vul ze met plakkaatverf. Je hebt nu je eigen verfdispensers gemaakt!

Met goede afspraken van een aantal pompjes per keer kunnen nu ook jonge kinderen de verf makkelijk doseren en zelf pakken.

Regels lezen

Voor beginnende lezers kan een bladzijde vol woorden best overweldigend zijn. Waar was je nu gebleven, bij welke zin had je je vinger ook alweer? Knip van stevig doorzichtig plastic een strook zo breed als drie zinnen en zo lang als de breedte van een bladzijde. Verdeel deze met potlood over de lengte in drie gelijke stroken. De bovenste en onderste strook verf je in een kleur, de middelste strook laat je transparant. Zie hier: een perfecte boekenlegger die zin voor zin met je mee schuift!

Nooit meer je nietmachine kwijt

Soms lijkt het wel alsof nietmachines pootjes hebben. Zeker als kinderen ze zelf mogen gebruiken, zijn ze vaker niet dan wel op je bureau te vinden. En dan hebben we het nog niet eens over die keer dat je een nietmachine leende van je collega en hem aan het eind van het schooljaar achter in je la vond, oeps!

Lijm vandaag nog een nietmachine aan een plankje en hang het op in je lokaal. Zo hebben jullie altijd een nietmachine bij de hand.

Glitters doseren

De laatste twee maanden van het jaar worden meer dan ooit de welbekende glitters gebruikt in knutselwerkjes. Sfeervol en gezellig, dat geschitter, maar hoe vaak worden de potjes wel niet omgestoten, of komt er veel meer uit dan eigenlijk de bedoeling was? Giet je glitters aan het begin van dit feestdagenseizoen in zoutpotjes met fijne gaatjes en draai of plak ze goed dicht. Zo kunnen de kinderen heel gericht en voorzichtig aan de slag met al dat moois.

Complimenten uitdelen

Met wasknijpers, verf en een zwarte stift maak je van complimenten geven een feest. Vanaf nu deel je ze namelijk letterlijk uit. Beschrijf de gekleurde wasknijpers met mooie complimenten, laat de verf en later de stift goed drogen en hang ze op een zichtbare plek in de klas. Klem regelmatig een toepasselijke wasknijper op een etui, rekenboek of trui en geniet van de daaropvolgende glimlach. Ook leuk: laat de kinderen complimenten uitdelen aan elkaar.

Breuken oefenen met je potlood

Met deze potloden worden breuken niet alleen tastbaar, ze zijn ook nog eens altijd aanwezig. Versier nieuwe potloden met een watervast zwart pennetje voordat je ze uitdeelt. Ieder potlood krijgt een andere breuk. Betrek de potloden in de rekenles en gebruik ze voor korte rekenspelletjes tussendoor.

Je kunt dit natuurlijk ook doen met percentages.

Kop of munt?

Geen life hack, maar een Google hack deze keer, handig en leuk om te gebruiken op je digibord. Snel even een muntje opgooien of een dobbelsteen rollen kan rechtstreeks via Google. Typ in de zoekbalk: flip a coin of roll the dice en het muntje en de dobbelsteen staan meteen voor je klaar. Beluister verschillende dierengeluiden via de zoekopdracht what sound does a … make. Op de puntjes vul je hier de Engelse naam van het dier in; van panda tot roodborstje.
Stiekem ook leuk: zoek eens op pacman om te laten zien hoe computerspelletjes er in de vorige eeuw uitzagen.

Duo’s maken met een fidget spinner

Knip een grote cirkel uit en teken hierop pizzapunten, zo veel als de helft van het aantal kinderen in de klas. Teken rond het midden van de cirkel een cirkel die ongeveer even groot is als de fidget spinner. Knip deze uit. Je hebt nu een ring en een cirkel. Schrijf de namen van de kinderen op de ring en de cirkel, ieder kind krijgt een eigen vakje. Plak de cirkel op de fidget spinner, zet deze midden in de ring en spinnen maar! Heb je een oneven aantal kinderen in de groep? Laat een vakje leeg op de grote cirkel. Draai nog een keer om te bepalen bij welk tweetal het kind komt dat bij het lege vakje uitkwam.

Korte potloden gebruiken

Korte kleurpotloden zijn niet ideaal om mee te kleuren en te schrijven, maar ze weggooien doe je liever niet. Los dit probleem op door twee korte potloden met hun achterkanten tegen elkaar aan te plakken. Een stukje tape is voldoende. Zo kun je mooi nog even verder werken aan je kunstwerk of kleurplaat.

Bellenblazen zonder knoeien

Met de lente op komst kun je de potjes bellenblaas weer uit de kast halen. Vind je bellenblaas op het schoolplein lastig, omdat je dan iedere vijf minuten het potje opnieuw moet vullen? Twee tiewraps en een gietertje helpen je uit de brand. Maak verschillende potjes met de tiewraps vast aan een hek of paal. Gebruik het gietertje met sop om de potjes bij te vullen als ze leeg zijn.

Stiften zonder doppen

Het eenzame bestaan van stiften zonder doppen en doppen zonder stiften is vanaf vandaag afgelopen. Tape van elke set stiften de doppen met brede plakband aan elkaar en schrijf er eventueel een tafelnummer op. Zeg nou zelf, dit is toch even ideaal als eenvoudig?

QR codes op school

Moderne technologie is ook handig in de communicatie met ouders. Zo heb je geen ingewikkelde URL’s meer nodig: Gebruik een QR-code en verwijs ouders eenvoudig naar een gewenste pagina. Geef je kinderen een briefje mee over een klassenuitje? Laat de QR-code erop verwijzen naar een aanmeldformulier of de precieze locatie in Google Maps. Geef je informatie mee na een ouderavond?

Gebruik voor het maken van een QR-code bijvoorbeeld qr-code-generator.com.

Werkschort

Met dit schort heb je alles bij de hand wat je nodig hebt. Knip een keukenschort doormidden of vouw hem om zodat de zakken zichtbaar blijven. Stop hier alles in wat handig is om bij de hand te hebben als de kinderen zelfstandig of in groepjes werken: verschillende kleuren pennen, stickers, paperclips, kladpapier, je telefoon of misschien wel een leesbril. Bind het schort om als je op meerdere plekken in de school moet zijn: je hebt zo altijd alles bij de hand. Wil je een stoerdere variant, kies dan een gereedschapsschort.

Perfecte cirkels

De planeten tijdens een les over het heelal, een pizza voor je breukeninstructie of tijdens een creatieve opdracht: soms wil je even snel een mooie cirkel tekenen, maar heb je geen passer binnen handbereik. Een paar paperclips bieden de oplossing. Zet een pen of potlood aan ieder uiteinde van een paperclip. Houd de ene op het papier, draai de andere daaromheen en daar verschijnt een perfecte cirkel!

Wil je een grotere cirkel maken? Haak dan meer paperclips aan elkaar.

Werkjes ingeleverd?

Laat je de kinderen uit je groep hun werkjes inleveren in één gezamenlijke bak? Schrijf dan de namen van de kinderen uit je groep op wasknijpers en klem ze met de namen naar voren op de rand van de bak. Leveren ze een werkje in? Dan draaien ze de wasknijper met hun naam om. Zo zie je heel eenvoudig welke kinderen nog niets hebben ingeleverd. Gebruik de wasknijpers ook als lootjes of knijp ze aan een knutselwerkje om te onthouden wie de kunstenaar is.

Mini whiteboard

Met een wit A4’tje en een lamineer- apparaat maak je in een hand- omdraai je eigen mini-whiteboard. Lamineer het papier. Als je er nu met whiteboardstiften op schrijft of tekent, kun je de bordjes makkelijk schoonmaken met een doek.
Ideaal om kinderen spelletjes op te laten spelen als pictionary of kamertje verhuren of om op de deur te plakken en regelmatig een nieuwe mededeling, wens of quote op te schrijven.

Lijmbakjes

Lijmkwastjes, lijmpotjes, lijmstiften: hoe je het ook wendt of keert, als je gaat lijmen met jonge kinderen blijft het een uitdaging om niet te veel of te weinig lijm op het papier te krijgen. Maar vanaf nu niet meer! Leg een spons in een bakje, giet er een potje knutsellijm overheen en laat dat intrekken. Door een stukje papier op de lijmspons te drukken zit er precies genoeg lijm op.
Een kind kan de was doen, of het plakwerkje in dit geval!

Challenges in de klas

Challenges, ze zijn niet meer weg te denken uit de video’s en foto’s die dagelijks op sociale media voorbijkomen. Haal ze de klas in en daag de kinderen op een leuke manier uit. Schrijf uiteenlopende uitdagingen op ijsstokjes en stop ze in een vaas of beker. Laat de kinderen een stokje trekken als ze bijvoorbeeld eerder klaar zijn met werken of geef iemand er spontaan een mee tijdens een pauze. Ook leuk: hebben ze een challenge gedaan? Dan mogen ze iemand anders uitdagen.

Precieze bladwijzer

‘De reus tuurde door het raam in de kamer en…’ Bzzzzzz! Ja hoor, terwijl de kinderen op het puntje van hun stoel zitten en jij halverwege de bladzijde bent, klinkt de zoemer. Als je je boek nu dichtklapt weet je morgen niet meer waar je precies was. Klinkt dat ook als een bekend probleem? Bind dan een postelastiek om de bladzijde en laat een paperclip de zin aanwijzen waar je gebleven was. Zo lees je later precies op het goede stuk verder en zit iedereen meteen in het verhaal.

Meerkeuze nakijken

Maak het nakijken van meerkeuze- toetsen makkelijker met doorschijnende A4 insteekhoezen. Plaats de eerste toets in de hoes en omcirkel de juiste antwoorden op het plastic. Haal de toets weer uit de hoes en snij of knip een kolom uit de hoes op de plaats van de opgavenummers, zodat je bij elke toets de foute opgave kunt doorstrepen. Klaar is de juf… of de meester! Vooral voor de jaarlijks terugkerende toetsen is dit een handig hulpmiddel.

Je bureau organiseren

Organiseren, de een kan dat nu eenmaal beter dan de ander. Ben jij het type dat toetsen laat rondzwerven en kopieerwerk niet structureert? Met vrolijke stickers en eenvoudige papierklemmen schep jij orde op je bureau. Label de papierklemmen: kopiëren, archiveren of schrijf er de dagen van de week op. Klem je stapel papier ertussen en je hebt een overzicht wat je nog moet doen. Ook handig voor je duo die de volgende dag komt!

Potloodcomplimenten

We weten allemaal dat positiviteit en complimentjes geven een belangrijk onderdeel van de schooldag is. Maar red jij het iedere dag om tegen elk kind iets positiefs te zeggen? Zet met een fineliner vandaag nog een mooie boodschap op het schrijfpotlood van elk kind. Ook op de dagen dat je niet ieder kind een compliment geeft, weten ze dat ze er mogen zijn.

Poster ophangen

Met de thema’s in de klas wisselen ook vaak de posters. Maar wat is het toch elke keer balen dat de hoekjes kapotscheuren als je de poster van de deur haalt. Een lijmpistool, vier paperclips en vier magneetjes helpen je voortaan. Lijm eerst de paperclips op de muur of deur. Als de lijm
droog is, hang je heel eenvoudig je poster op tussen de paperclip en het magneetje.

Raamverf verwijderen

Blaadjes in de herfst, Ozosnel rond half november en dan na een paar weken is het alweer tijd voor de sneeuwvlokjes. Waar we het over hebben? Over de raamschilderingen in de klas natuurlijk! Het staat heel gezellig, maar het verwijderen van de verf kan best een uitdaging zijn. Voeg de volgende keer een druppeltje afwasmiddel aan de verf toe en je zult zien dat de verf er met een spons en wat water afvliegt.

Werkjes zonder naam

Werkjes zonder naam, tœtsen zonder naam, huiswerk zonder naam. Zolang er papier gebruikt wordt in het onderwijs, is dit een probleem. Maar daar kun je iets aan dœn! Voorkom frustraties en maak een speciale kapstok waaraan je alle anonieme papieren verzamelt. Hang deze duidelijk zichtbaar in de klas op. Het enige wat je nodig hebt is een vrolijk lijstje, wat wasknijpers en de tekst: Geen naam, ben ik van jou?

Bordenwisser kwijt?

Het whiteboard hangt altijd op dezelfde plek, een stift kun je meestal ook nog vinden, maar een – werkende – bordenwisser blijft vaak een zoektocht. Lijm daarom vandaag nog een pompom op de dop van je whiteboardmarkers en je hebt altijd een kleine wisser binnen handbereik.

Lachen is gezond

Begin elke dag eens met een mop. Op kidsweek.nl vind je een hele pagina vol kindermoppen, maar nóg leuker is het om kinderen zelf een mop te laten vertellen of verzinnen.
Wat maakt dit nou een onderwijshack, zul je je misschien afvragen. Nou, niet alleen beginnen jullie de dag op deze manier vrolijk, de kinderen zijn ook nog eens ongemerkt met taal bezig. Woordgrapjes, dubbele betekenissen en zelfs begrijpend lezen kunnen op deze manier voorbijkomen.