De Dramatheek (2): Wat gebeurt er in de krant?

Vanaf het januarinummer 2012 van Praxisbulletin vindt u hier een nieuwe reeks van De Dramatheek: spelsuggesties naar aanleiding van nieuwsberichten. Uitgaande van een recent nieuwsbericht krijgt u dan steeds de drie opdrachten te zien, die ook in dit inleidende artikel zijn beschreven: het bericht zelf, wat er gebeurde vóór het krantenbericht, wat er gebeurde na het krantenbericht. In deze internetuitbreiding vindt u de tweede aflevering.

André Kuipers de ruimte in!

(Klik hier om het bericht online te lezen), (Klik hier om foto′s te zien) en (Klik hier voor het weblog van André Kuipers)

HET BERICHT ZELF
De Nederlandse astronaut André Kuipers is woensdag 21 december 2011 met een raket naar de ruimte vertrokken. Twee dagen later is de raket aangekomen bij het ruimtestation ISS. Daar woont en werkt André Kuipers met zijn collega’s ruim vijf maanden. Hij gaat heel veel onderzoek doen. We weten nog maar heel weinig over de ruimte. Daarom is het onderzoek dat André Kuipers doet zo belangrijk. Als we meer weten over de ruimte, begrijpen we misschien ook meer over de aarde. Maar wat als André Kuipers en zijn collega’s iets ontdekken waar ze helemaal niet op waren voorbereid? Wat als ze kennis maken met ruimtewezens? We gaan met de klas fantaseren over wat er allemaal zou kunnen gebeuren.

WAT GEBEURT ER VOOR HET BERICHT?
Voordat de astronauten op reis gaan, moeten ze in ‘quarantaine’. Dat betekent dat ze niet meer met andere mensen in aanraking mogen komen om te voorkomen dat ze verkouden of ziek worden vlak voor vertrek. De laatste persconferentie en het laatste afscheid van familie en vrienden vindt daarom plaats achter glas. Op internet is die laatste persconferentie terug te zien.
Bespreek met de leerlingen:
Wat denk je: vinden alle vrienden en familieleden het leuk dat de astronauten naar de ruimte gaan? Hoe zou jij het vinden als je vader of je oom naar de ruimte zou vertrekken?
Laat de leerlingen vragen verzinnen voor de astronauten. Wat zouden zij willen vragen aan André Kuipers en zijn collega’s? Zet drie spelers achter een denkbeeldig raam. Speel de persconferentie na.

De astronauten zijn bijgelovig. In de nieuwsberichten rondom de lancering stond dat ze eerst gezegend werden door een Russische priester. Daarna gingen ze met een busje naar de raket. Omdat de eerste astronaut (Gagarin) ooit onderweg uitstapte om tegen de rechterachterband van het busje te plassen, doen alle astronauten hetzelfde. Ze denken dat het geluk brengt. Tijdens de lancering zitten de astronauten dicht op elkaar vastgesnoerd in stevige stoelen. Pas als ze al een tijdje onderweg zijn, kunnen ze naar buiten kijken, omdat er dan een omhulsel van de raket afvalt. André Kuiper vond dat een geweldig moment.
De leerlingen kunnen al deze gebruiken rondom de lancering naspelen. Verder kunnen ze nog andere rituelen verzinnen die de astronauten zouden kunnen uitvoeren voor vertrek. Wat zouden zij doen vlak voordat ze met een raket zouden vertrekken?

HET SPELEN VAN HET BERICHT ZELF
Waarschijnlijk heeft een aantal leerlingen al wel eens gevlogen. Kunnen ze zich herinneren hoe het voelt als het vliegtuig opstijgt? Terwijl het vliegtuig steeds meer snelheid maakt en omhoog gaat, voel je de druk op je lichaam toenemen. Je wordt als het ware in je stoel geduwd. Dat gebeurt tijdens een raketlancering ook, maar dan nog veel meer. Laat de leerlingen met stoelen en andere dingen die in de klas aanwezig zijn de cockpit van een raket nabouwen. In de raket nemen drie astronauten plaats. Aan de andere kant van de klas is het control center. Voordat de raket wordt gelanceerd is er een zogenaamde countdown. Er wordt teruggeteld tot nul, het moment waarop de raket vertrekt. Dat is een spannend moment. Er kan van alles misgaan. Vanaf het moment van lancering moeten de drie astronauten laten zien dat ze naar achter worden gedrukt in hun stoel. Wat vinden de astronauten ervan? Misschien is een van hen een beetje bang. Een ander is heel erg blij en opgewonden omdat hij eindelijk naar de ruimte kan. De derde is misschien zo zenuwachtig dat hij steeds rare liedjes zingt. Pas als ze al een tijdje onderweg zijn, kunnen ze naar buiten kijken.

WAT GEBEURT ER NA HET BERICHT?
Laat de leerlingen fantaseren over wie er in de ruimte zouden kunnen wonen. Hoe zien ruimtewezens (aliens) eruit? Hoe bewegen ze? Hoe communiceren ze? Als ze geen mensentaal spreken, hoe zouden ze dan toch iets duidelijk kunnen maken aan astronauten? Zijn ze aardig, of willen ze juist dat de mensen wegblijven uit de ruimte?
Verzin een scène waarin André Kuipers de ruimtewezens ontmoet. De andere astronauten slapen. André kan niet slapen en staart naar buiten. Hij ziet andere planeten en sterren. Ineens wordt er op het raam geklopt. Een onbekend ruimtewezen tikt op het raam en wuift naar André. Hij moet naar buiten komen, om met hen te praten. André weet niet wat hij moet doen. Het is niet eenvoudig om zomaar het ruimtestation uit te gaan. Hij moet zijn ruimtepak aantrekken, zuurstof meenemen, en door allerlei veiligheidsgangen kruipen voordat hij een zware deur kan openen. Durft hij dat? Gaat dat lukken zonder dat de andere astronauten wakker worden. Of moet hij ze juist waarschuwen?
Uiteindelijk ontmoet hij het ruimtewezen. Ze hebben een moeizaam maar interessant gesprek.

Mogelijkheden:
– André wordt uitgenodigd om mee te gaan met de ruimtewezens. Ze willen hem hun planeet laten zien. André gaat mee. Hij maakt kennis met een hele andere wereld. De ruimtewezens brengen hem weer terug naar het ruimtestation. Hij mag echter nooit aan iemand vertellen wat hij heeft gezien. Als andere mensen zouden weten van die mooie andere wereld, zou het ineens veel te druk kunnen worden in de ruimte.
– André wordt bedreigd door de ruimtewezens. Ze moeten meteen weg met hun ruimtestation! André probeert uit te leggen dat ze niets slechts van plan zijn, en dat ze alleen maar nieuwsgierig zijn. De ruimtewezens geloven hem niet. Ze zijn boos. Hoe zouden de mensen het vinden als zij ineens naar de aarde zouden komen? Daar zou vast niet iedereen even blij mee zijn.
– De ruimtewezens willen dat André ook de andere astronauten wakker maakt. Ze willen hen uitnodigen voor een ruimtewandeling en een ruimtemaaltijd tussen de sterren. Wat eten ze?

Verdeel de klas in groepjes van ongeveer 5. Elk groepje krijgt een andere mogelijkheid (zie hierboven) om na te spelen. Laat de leerlingen eerst afspreken wat er precies in de scène moet gebeuren. Wat gebeurt er, en welk personage zegt en doet wat? Schrijf de ideeën eventueel op. Daarna oefenen de leerlingen in groepjes hun scène. Pas als ze tevreden zijn over wat ze hebben geoefend, spelen ze hun scène voor.

SPELTIPS
In de ruimte is geen zwaartekracht. Dat betekent dat de toneelspelers hun manier van lopen en bewegen moeten aanpassen. Bekijk een filmpje van André Kuipers in de ruimte. Hij zweeft. In de klas kunnen we natuurlijk niet zweven, maar we kunnen wel in slow motion bewegen, en sprongen maken in plaats van gewoon lopen. Dat suggereert gewichtloosheid. Geef de ruimtewezens een eigen manier van bewegen. Misschien lopen ze met een soort hink-stap-sprong. Of lopen ze achteruit?

Op het toneel plassen (tegen het rechterachterwiel van het busje) levert altijd hilarische momenten op. Toch is het de moeite waard om dat moment serieus na te spelen en er een klein spelletje aan te verbinden. De speler die plast staat (natuurlijk!) met zijn rug naar het publiek. Van achteren lijkt het alsof hij plast terwijl er in feite niets gebeurt. Hij hoeft alleen maar net te doen alsof hij zijn gulp opendoet, stil blijven staan om te plassen, even wiebelen (levert altijd een lachsalvo op) en weer doen alsof hij zijn gulp dicht doet. De toneelspelers moeten proberen om zelf serieus te blijven, ook al lacht het publiek. Ze zijn immers astronauten, die heel nerveus zijn voor hun lancering!

UITBREIDEN
In doe-het-zelf winkels zijn papieren overalls te koop. Die zijn geschikt om te gebruiken als ruimtepak. Van aluminiumfolie kunnen de leerlingen een ruimtehelm maken. De oortjes van hun mp3-speler kunnen worden gebruikt in de ruimte om met elkaar te praten, via de helm. Van lege colaflessen en aluminiumfolie kunnen ze luchtflessen maken. Misschien hebben sommige leerlingen sneeuwlaarzen die ze mee naar school willen nemen.