De dramatheek: Wat gebeurt er in dit boek?

Drama en kinderboeken gaan goed samen. Veel kinderboeken zijn een mooie basis voor het maken van een voorstelling. Daarbij is drama het doel. Tegelijkertijd is drama een zeer effectief instrument om in te zetten bij activiteiten rondom leesbevordering. Drama is dan het middel. In deze serie van de Dramatheek zullen we ons vooral richten op dat laatste.
Door middel van het spelen van een of meerdere scènes uit een boek worden de leerlingen nieuwsgierig. Hoe zou dit boek aflopen? Hoe zouden wij willen dat het boek afloopt? Wat vinden we van de personages? Hoe zouden wij reageren als ons zou overkomen wat er in dit boek gebeurt? Het spelen van een scène is aanleiding tot het voeren van boeiende gesprekken in de klas, en zal ervoor zorgen dat het (voor)lezen van het boek extra spannend wordt.

In deze internetbijdrage vindt u de tweede aflevering.

Sam Schoffel Meester-speurder, Een spook in de school
Paul van Loon, Uitgeverij Zwijssen. ISBN 90 276 3452 1
Of in de verzamelbundel: Paul van Loon. Sam Schoffel Meester-speurder. ISBN 90 276 4865 4

Op veel basisscholen staan de ‘bizonboeken’ in de bibliotheek. Vaak zijn er van elke titel meerdere exemplaren in school. Wel zo handig als u met de klas de eerste hoofdstukken wilt gaan lezen.

In dit boek speelt Sam Schoffel de hoofdrol. Sam heet eigenlijk Samantha. Dit meisje zit niet alleen op de basisschool, maar is ook een echte speurder. Ze is altijd bereid om in ruil voor een paar lekkere repen op onderzoek te gaan.
Joost komt bij Sam omdat hij zeker weet dat het spookt in de school. Sam gelooft er niets van, want ze gelooft niet in spoken. Of toch wel?

1) Lees met de leerlingen de eerste paar hoofdstukken van het boek.
2) Verdeel de klas in kleine groepjes en laat ze de volgende scènes spelen.
3) Laat daarna de kinderen binnen hun groepje overleggen. Ze moeten bedenken wat de oplossing is van het mysterie. Is er een spook? Zo ja, hoe zit dat dan? Of is er iets anders aan de hand? Hoe denken ze dat het boek afloopt?
4) Laat de kinderen hun oplossing in een scène omzetten. Ze mogen eerst oefenen en daarna hun scène aan de klas laten zien.
5) Lees de rest van het boek met de klas. Welk groepje leerlingen zat het dichtst bij de echte oplossing?

In dit verhaal komen 8 personages voor. Behalve Sam hebben de andere personages maar een kleine rol in het verhaal. U kunt groepjes van 8 kinderen maken, maar als ze voornamelijk zelfstandig gaan oefenen is dat wat veel. Dit probleem kunt u oplossen door elk kind een kaartje te geven met daarop de naam van hun personage en het nummer van de scène waarin ze meespelen. Als ze niet in de scène zitten die wordt geoefend, moeten ze aan de kant kijken naar de anderen. Natuurlijk kunt u kleinere groepjes maken. In dat geval spelen de kinderen dubbelrollen. Door elke rol iets kleins te geven (een rekwisiet, een sjaal, T-shirt of petje) blijft voor het publiek duidelijk welk personage in de scène zit.

Vangnet
Glazen bol
Pan met groene smurrie
Eventueel: een slang (knuffelbeest of een kleine slang van plastic)
Groene smurrie voor op tafel en stoel (In de speelgoedwinkel is soms nog ‘Slimy’ te koop. Dat is groen slijm. Anders is het zelf te maken, met groene appelshampoo, of nog eenvoudiger, door druppels te knippen uit groen papier)
Schoolbord
Krijtje
Emmer
Dweil aan een stok

Kleding:
Sam draagt een hoed en een stropdas, zodat ze op een echte speurder lijkt.

Personages:
Sam
Joost

Korte inhoud scène
Sam zit in ‘haar kantoor’ te wachten op een nieuwe opdracht.
Joost komt binnen.
Hij ziet er bang uit.
Sam vraagt zich af of hij net het plafond wit heeft geverfd. Hij ziet er zo wit uit dat het lijkt alsof hij met witte verf heeft geknoeid.
Joost heeft niet geverfd. Hij is alleen maar heel erg geschrokken. Hij weet zeker dat er een spook in de school is.
– Hij hoorde enge geluiden in de hal
– Er stonden rare dingen op het bord.
– Er lag groen slijm op zijn stoel.

Joost en Sam bespreken de zaak.
Als Joost aan Sam twee repen geeft, zal Sam het spook vangen.

Joost: Je moet iets doen, Sam. De juf denkt dat het een grap is. Maar ik ben bang.
Sam: (steekt reep in haar mond) Wat moet ik dan doen?
Joost: Je moet dat spook vangen. Anders durf ik niet meer naar school.
Sam: Goed, Joost. Ik zal mijn best doen. Dat kost je twee repen. Eentje vooraf. En nog een als ik klaar ben.

Personages:
Sam
Vera Prima

Korte inhoud scène
Sam weet niet veel van spoken. Ze gaat op bezoek bij Vera Prima, een eigenaardig meisje dat een glazen bol heeft en van slangen en slakken houdt. Vera roert in een pan met groene drab. Ze maakt soep voor haar slang. Sam ondervraagt haar. Vera vertelt haar dat ze in haar glazen bol een spook heeft gezien. Ze heeft een nieuwe glazen bol, omdat Joost met haar oude glazen bol wilde voetballen. Dat was niet slim van hem, want die oude glazen bol ging daardoor kapot. Toch geeft Vera Joost gelijk: Er is een spook in de school. Vera denkt dat je een spook het beste kan vangen met een vangnet en licht.

Vera: Ik heb een spook gezien in mijn bol.
Sam: Laat mij niet lachen, Vera. Spoken bestaan niet. Dat weet elke sukkel.
Vera: Ik ben geen sukkel, Sam. En ik zag een spook in de bol.
Sam: Vreemd. Joost zegt dat er een spook in de school is.
Vera: Joost is een sukkel. Hij heeft mijn glazen bol kapotgetrapt. Hij wilde ermee voetballen.
Sam: Hoe vang je een spook?
Vera: Met een vangnet natuurlijk. En met licht.
Sam: Goed, dan ga ik maar eens.
Vera: Wat ga je doen?
Sam: Een spook vangen.

Personages:
Sam
Meneer Hein
Fleur
Bob

Korte inhoud scène
Sam gaat naar de winkel van meneer Hein. Hij koopt bij hem een vangnet, maar meneer Hein lacht Sam een beetje uit. Hij vindt het maar raar dat ze in spoken gelooft.

Sam: Mag ik die zaklamp?
Meneer Hein: Ja hoor, ga je kamperen?
Sam: Nee, een spook vangen.
Meneer Hein: (lacht) Jij gelooft toch niet in spoken, Sam?
Sam: Natuurlijk niet. Hebt u ook een vangnet?

Op straat komt Sam het meisje Fleur tegen. Ze botsten tegen elkaar aan. Uit de tas van Fleur vallen potloden en een krijtje. Snel helpt Sam met alles weer terug te stoppen in de tas. (Let op: deze botsing speelt zich in het boek iets later af, maar voor het toneelstuk halen we de botsing iets naar voren in het verhaal.)
Fleur wil weten wat Sam gaat doen met het vangnet. Als Sam uitlegt wat er aan de hand is, lacht Fleur. Ze gelooft niet in spoken, en ze vindt Joost een sukkel. Joost heeft laatst namelijk haar lievelingsknikker kapot gemaakt.

In de school hoort Sam rare geluiden. Ze hoort een soort swoesj-swoesjgeluid. Ook denkt ze dat er een gedaante dichterbij komt. Sam rent snel weg. Dan botst ze tegen iemand aan. Snel gooit ze haar vangnet uit. In het vangnet zit echter geen spook. Bob zit in het vangnet…

Bob: Maak me los!
Sam: Sorry, Bob. Foutje. Ik dacht dat jij een spook was.
Bob: (lacht keihard) Ha, Sam gelooft in spoken. Wat een sukkel ben jij!

Dan horen ze opnieuw rare geluiden. (oe-oegeluiden) Nu wordt Bob ook bang.
Sam en Bob rennen de school uit.

Personages:
Sam
Haar moeder
Joost
Juf

Korte inhoud scène
Sam is thuis. Ze baalt, want ze is gevlucht voor het spook. Dan hoort ze een bekend geluid. Het is het woesj-woesjgeluid. Waar komt dat vandaan?
Ineens ziet ze dat haar moeder aan het dweilen is.

Moeder: Wat kijk jij raar, Samantha. Is er iets?
Sam: Hoorde jij net iets?
Moeder: Wat dan, Samantha?
Sam: Een eng geluid. Een soort spookgeluid.
Moeder: (lacht) Ik heb niets gehoord. Ik ben de gang aan het dweilen. Geen tijd voor enge geluiden.

Sam is weer iets wijzer!
Als ze daarna naar school gaat is het weer helemaal mis.
Op de stoel van Joost ligt opnieuw groene derrie.
Op het bord staat: Pas op voor de wraak van het spook.
Joost is erg bang.
Onder het bord ligt nog een krijtje. Sam ziet dat het een krijtje van Fleur is.
Het mysterie is nog steeds niet opgelost, maar Sam heeft wel al heel veel aanwijzingen.
Wat zou er aan de hand zijn?

Deze scène wordt door de kinderen zelf verzonnen. Hoe loopt het verhaal af? Wat heeft Sam ontdekt? Hoe zit het met dat spook? Bestaat het spook echt?

‘Sam Schoffel, een spook in de school’ is een oudere titel. Vorig jaar is ‘Sam Schoffel lost het op’ uitgebracht. Op deze site staat een lees- en dramasuggestie voor dit nieuwe boek! (te downloaden als pdf document)
https://www.zwijsen.nl/web/Voor-thuis/Boeken/Sam-Schoffel.htm

Voor meer informatie over de auteur kunt u terecht op:
www.paulvanloon.nl

Voor meer informatie over het maken van een voorstelling gebaseerd op een kinderboek en het uitkiezen van geschikte scènes voor in de klas, verwijs ik u graag naar mijn boek:

‘Kinderen verleiden tot toneelspel’
Marte Sloot–Jongbloed
Boom Lemma uitgevers, 2008, ISBN 9789024418107