Opruimen

Hier treft u de tekst, het notenschrift, de melodie en de karaoke en de lessuggesties aan.

Opruimen

1
We ruimen onze spullen op,
om in de kring te gaan.
De scharen in de kast.
Maak goed schoon die kwast.
Het is echt zo gedaan.

2
We ruimen onze spullen op,
om in de kring te gaan.
De poppen in de hoek.
Berg maar op dat boek.
Het is echt zo gedaan.

3
We ruimen onze spullen op,
om in de kring te gaan.
De scharen in het rek.
Alles op z’n plek.
Het is echt zo gedaan.

De liedjes beluisteren en downloaden

Hierboven staan de liedjesbestanden. Als u ze aanklikt, opent op uw computer een programma om ze af te spelen. Hebt u dit niet, dan kunt u de liedjes uiteraard wel gewoon opslaan.

Liednotering

Lessuggesties

Het liedje

Het liedje “Opruimen” bestaat uit drie coupletten, met tekstimprovisatiemogelijkheden. De eerste en de vijfde regel van elk couplet blijven hierbij contstant. De tweede regel kan bv. de volgende varianten krijgen:

– om in de kring te gaan
– om naar het plein te gaan
– om in de klas te gaan
– om aan het werk te gaan
– om naar de hoek te gaan
– om weer naar huis te gaan

Ook de derde en de vierde regel lenen zich ertoe om te variëren. De kinderen kunnen hierbij ongetwijfeld ook zelf “rijmende paren” bedenken. Begin eens met de vraag: “Wat moeten we elke keer goed opruimen, op een vaste plaats?” En vervolgens: “Weet je ook waarom?”
Enkele andere invullingen voor de derde en de vierde regel zijn:

– de lapjes in de la / kijk het zelf maar na
– de afval in de bak / alles met gemak
– de krijtjes bij het bord / dat het netjes wordt
– de verfborden weer schoon / dat is heel gewoon
– de schorten aan het rek / op de vaste plek
– de kapstok voor je jas / plekje voor je tas

Gewoontevorming

Het liedje “Opruimen” gaat over een specifiek onderdeel in de opvoeding van jonge kinderen: gewoontevorming. Zonder het aanleren van allerlei gewoonten als basisvaardigheden en leefregels zou het al gauw tot onwerkbare, zelfs onveilige situaties in uw groep kunnen leiden. Uiteraard begint de basale gewoontevorming in de thuissituatie. Over (de zin van) ‘gewoontevorming’ in opvoeding – thuis en op school – is natuurlijk al heel veel geschreven. U kunt er de diverse ontwikkelingspsychologische / pedagogisch-didactische handboeken op naslaan. De vraag zal echter niet zijn: hoe vaak (veel/weinig) er aan gedaan wordt, cq. zou moeten worden, maar vooral concreet: komt ‘gewoontevorming’ als specifiek aandachtspunt in het rijtje van onderwijsdoelen bij u op school voor en worden deze als zodanig impliciet aangeboden.

Met andere woorden: zit het onderwerp “gewoontevorming” (nog wel) in het basispakket van uw school? Wat zegt uw Schoolgids er over? In de “Kerndoelen” staat er onder Oriëntatie op jezelf en de wereld > Mens en samenleving iets vermeld onder de nummers 34, 35, 37 en 39. De uitwerking hiervan zult u zelf op uw school moeten ontwikkelen en vastleggen.
Gewoontevormingsregels – als u er eens goed over nadenkt zijn er zó tientallen te noteren, allemaal in meerdere of mindere mate van belang om aan te leren gedurende (met name) de eerste paar leerjaren van de basisschool.

Daarom is het aan te bevelen dit inderdaad eens ter hand te nemen, zodat u voor uw werk op school dit vormingsgebied voor uzelf (en uw team) inzichtelijk kunt maken waar het om gaat. Welke gewoontes, regels, afspraken, etc. vinden wij op onze school van zoveel belang dat we ze specifiek aanleren? En hoe gebeurt dat? En ook: wanneer gebeurt dat?
Het best lijkt dit te gaan door vooraf enige ordening te creëren aan de hand van enkele rubrieken, zoals:

– binnenkomen / naar buiten gaan
– begroeten / afscheid nemen
– in de kring
– eten & drinken
– werken in hoeken
– naar het toilet / hygiëne
– veilig omgaan met materialen en gereedschappen
– duurzaam omgaan met materialen en gereedschappen
– zich verplaatsen in het gebouw
– in de speelzaal
– enzovoort

Naast een summiere beschrijving van wat en hoe die gewenste gewoontevormingsregels zijn, kan aangegeven worden vanaf welk moment, cq. bij welke (groeps)activiteit deze “gewoonte”/regel aangeleerd wordt.

Een voorbeeld: lopen met een schaar (van de kast naar je tafeltje) – hoe doe je dat? Antwoord (regel): Een dichte (!) schaar draag je met de “punten” van de schaar in de holte van de hand.
Behalve wat en hoe moet voor de kinderen vooral duidelijk gemaakt worden waarom de regel is zoals hij is. De scherpe punten van de schaar niet naar voren richten: gevaarlijk voor anderen; ook niet gericht op jezelf: gevaarlijk voor jezelf. Dus vuist eromheen is het meest veilig.
Natuurlijk worden de “lesjes” gewoontevorming zoveel mogelijk “opgehangen” aan concrete, actuele gebeurtenissen in de groep. Daarnaast zou er in een “jaarplan”/”meerjarenplan” aangegeven kunnen worden welke “gewoontevormingslesjes” er in de loop van een trimester aan de orde komen.

Nog één overweging tot slot. De kop van een opiniërend artikel in de Volkskrant’ van 29/12/2009 luidde: “Veel regels weinig kind”. Hoewel betreffend artikel niet specifiek over schoolregels voor kinderen ging. leek het me aardig om met deze one-liner als stelling af te sluiten. Want misschien is deze stelling juist een aardige ‘binnenkomer’ om in een team het gesprek (teamvergadering / studiedagonderdeel / studiegroeponderwerp) over “gewoontevorming” te introduceren.

Opruimen – zingenderwijs / spelenderwijs

Het liedje “Opruimen” heeft betrekking op slechts één onderdeel van de “gewoontevorming”, maar een belangrijke: opruimen. Er valt dagelijks heel wat op te ruimen, in iedere groep. De kinderen doen dat in het algemeen van nature met plezier. Goed, dat u er daarom samen met de kinderen steeds weer opnieuw aandacht aan blijft schenken. En wat zijn die jonge kinderen “pietjes precies”. Ook bv. een eventuele invaller weten ze – als u er zelf eens niet bij bent – exact te vertellen waar alles te vinden is, c.q. opgeborgen moet worden. Prachtig!
Het liedje “Opruimen” kan ingezet worden:

– om specifiek aan de slag te gaan met het thema (project) “Opruimen”;
– om bij een activiteitenwisseling de ene activiteit vloeiend te laten overlopen in de andere.

Terwijl de leerkracht een opruim-variant van het liedje zingt, zoals

Wij ruimen onze spullen op
om in de kring te gaan.
De schorten aan het rek,
op de goede plek.
Het is echt zo gedaan.

zullen de kinderen vanzelf mee gaan zingen en de bezongen opruimklussen ter hand nemen.

Veel plezier met alle opgeruimde activiteiten!