Op schoolkamp gaan is een traditie, die op veel scholen (gelukkig!) nog bestaat. De ene school kiest ervoor om aan het begin van het schooljaar op kamp te gaan. En de andere school gebruikt het kamp als afsluiting van het jaar. Voor beide keuzes valt wat te zeggen. Maar de meeste kinderen vinden het allang prima, áls ze maar op kamp gaan!
De meeste scholen hebben veel ervaring met schoolkampen. En ook zijn er grote verschillen tussen de kampen met betrekking tot duur, plaats en de groepen die meegaan. Maar vaak bestaat een schoolkamp toch uit een verzameling spellen en andere activiteiten.
Het gebruik van een thema kan voor een schoolkamp een grote meerwaarde zijn. Het thema is dan de rode draad door het schoolkamp. En alles kan er aan opgehangen worden: van speurtocht tot corveerooster en van kampkrant tot avondspel.
In dit artikel beschrijf ik een voorbeeld van een schoolkamp, met – letterlijk! – een rode draad.
Lees ook de uitbreiding
Bij dit artikel hoort een online uitbreiding. Klik hier om het artikel te lezen.
Het rodedraadjesthema
Introductie
Introduceer het thema van het kamp door dagelijks door de klas rode draadjes te verspreiden. Begin hier ongeveer twee weken van tevoren mee. U kunt dit doen door:
– een lange, rode draad door de klas te spannen;
– een paar losse, rode draadjes in boeken of schriften van kinderen te verstoppen;
– rode draadjes om de voetbal van de groep te wikkelen;
– rode draadjes in de jassen van de kinderen te verstoppen;
– rode draadjes aan het bord te hangen;
– een taalles over de rode draad van een verhaal te geven;
– veters van gymschoenen te vervangen door rode draadjes;
– tijdens een handvaardigheidsles gebruik te maken van rode, wollen draadjes.
Misschien helpt dit lijstje u om nog meer grappige ideeën te bedenken.
Kracht
Uiteraard bent u de onschuld zelve. U vraagt zich in de groep hardop (en enigszins “geïrriteerd”) af wie er nu toch steeds die rode draadjes achterlaat. Langzaam zal de kracht van het rode draadje zich duidelijker gaan aftekenen. Kinderen vragen zich af wat het te betekenen heeft. Ze gaan speculeren!
Enkele kinderen zullen snel doorhebben dat het rode draadje iets met het kamp te maken heeft. Maar de meeste kinderen niet. En dus probeert u de twijfel in de groep zo lang mogelijk in stand te houden. U speelt het spelletje zo lang mogelijk mee. Zorg er in ieder geval voor dat u niet betrapt wordt bij het verspreiden van de rode draadjes! En zo worden de rode draadjes langzaam onderdeel van de spanning rondom het schoolkamp.
Nodig de kinderen uit voor het schoolkamp. Op de uitnodiging staat wat het thema is: het rodedraadjesthema. En ook staat vermeld wat er van de kinderen verwacht wordt. Stel de brief zó op dat hij cryptisch is. Want de kinderen mogen gerust doorgaan met speculeren!
Geef bij iedere uitnodiging een rood draadje mee en vraag de kinderen om dit mee te nemen op kamp. Het is de bedoeling dat ze het draadje tot het einde van het schoolkamp bij zich houden. Laat de kinderen zelf een originele manier bedenken om het rode draadje bij zich te dragen, zodat ze het niet snel kwijtraken. En reik op de bonte avond een prijs uit aan degene, die het rode draadje op de meest originele manier bij zich gedragen heeft en nog steeds in zijn/haar bezit heeft.
Nota bene. Een voorbeeld van een uitnodiging kunt u vinden in de internetuitbreiding bij dit artikel.
• T-shirt
Om de kinderen nog meer in de sfeer van het kamp te brengen, laat u alle kinderen een wit T-shirt (zonder opdruk) meebrengen van thuis. U regelt voldoende textielstiften of textielverf. U kunt ook met watervaste stiften werken, maar die vervagen in de was toch veel sneller dan textielstiften of textielverf. U kunt de kinderen vrij laten in wat ze op het witte T-shirt (het kampshirt) gaan maken. Maar u kunt wél de opdracht geven, dat er in ieder geval een lange, rode draad op het shirt te zien moet zijn. En dan het liefst een draad, die helemaal doorloopt van de voorkant naar de achterkant. Vaak kiezen kinderen ervoor om de namen van de hele klas op het shirt te zetten. U kunt dan suggereren om de namen op de rode draad te plaatsen. Dat geeft een mooi effect.
• Bonte avond
Ook kunt u de kinderen stimuleren om het thema te verwerken in hun voorbereidingen voor de bonte avond. Doen ze een dansje? En speelt een rode draad daar dan een rol in? Doet iemand een goocheltruc? En kan die uitgevoerd worden met een rode draad?
Op kamp!
Aankomst
Om de feestvreugde te verhogen, is het leuk als u kunt regelen dat het kampterrein en/of de slaapruimtes versierd zijn met rode draadjes. De kinderen zien er ongetwijfeld de humor van in, als ze bijvoorbeeld moeite moeten doen om hun slaapzakken neer te leggen, terwijl ze zich een weg moeten banen door heel veel rode draadjes. Ook het corveebord kan bestaan uit rode draadjes. De rode draadjes kunnen het terrein afbakenen, waar de kinderen mogen komen. De rode draadjes kunnen het begin van een speurtocht aangeven. Enzovoort, enzovoort.
Terrein verkennen
U kunt de kinderen het terrein laten verkennen, door ze in groepjes een route te laten lopen, die is uitgezet met rode draadjes. Maar het is nóg mooier om de kinderen een fotoroute te geven: een route, die ze moeten lopen aan de hand van foto’s. Die fotoroute hebt u ruim van tevoren gemaakt. Op de foto’s wijst u (en/of een collega) steeds in de richting, die de kinderen op moeten. Leg een beetje humor in de foto’s, door op rare plekken te gaan zitten, liggen of staan. Door goed naar de omgeving op de foto te kijken en door de foto’s op de juiste volgorde te houden, kunnen de kinderen de route lopen.
Als u telkens twee foto’s op één A4’tje plakt en dit plastificeert, dan kan de fotoroute volgend jaar nóg een keer gebruikt worden.
Laat de kinderen in groepjes lopen en spreek een eindtijd af. En vanzelfsprekend verwerkt u veel rode draadjes in de fotoroute!
Spelen maar!
Waar uw schoolkamp zich ook afspeelt, binnen of buiten, ver weg of dichtbij, in een bos of in een stad, een aantal spellen kunt u met de kinderen altijd spelen. Misschien hebt u zelf wel een voorraad kant-en-klare spellen liggen. Een dergelijk spel is vaak eenvoudig “om te bouwen” tot een spel, dat past bij het thema. In dit geval dus tot een rodedraadjesspel!
Ik beschrijf nu twee voorbeelden van bekende spellen, die zijn “omgebouwd”, zodat ze passen bij het thema.
Het rodedraadjesgeluidenspel
Benodigdheden
– 6 à 8 collega’s (of kinderen), die een geluid willen “zijn”;
– collega (of kind), als rodedraadjesmonster;
– een lijst met alle geluiden;
– potloden;
– veel rode draadjes (met een lengte van circa 10 cm).
Voorbereiding
• Lijst met geluiden
Bepaal van tevoren in welk gebied het spel zich afspeelt. Degenen, die een geluid nadoen, moeten zich wél kunnen verstoppen en zich kunnen verplaatsen. Vertel de kinderen vooraf dat ze nooit buiten het vastgestelde gebied mogen komen. Verdeel de kinderen in groepjes van twee of drie (afhankelijk van de groepsgrootte) en geef ieder groepje een lijst met geluiden mee. Op die lijst staan alleen maar woorden. De geluiden, die bij die woorden horen, zullen de kinderen zélf moeten bepalen! Op de lijst met geluiden kunnen bijvoorbeeld de volgende woorden staan:
1 tennis
2 flatgebouw
3 een rood draadje
4 kraan
5 spiegel
6 een blauw draadje
7 moppersmurf
• Geluidenmakers
De geluiden die bij de woorden horen, kunnen de geluidenmakers zelf bepalen. Als u het spel met hen voorbespreekt, kunt u een aantal voorbeelden geven:
– Zo kan een rood of een blauw draadje zijn eigen kleur roepen.
– Een spiegel kan zeggen: “Wie is het mooiste van het land?”
– Een flatgebouw kan een langgerekte gil zijn. Enzovoort.
U kunt het bedenken van de geluiden ook overlaten aan de creatieve breinen van de geluidenmakers. Spreek dan wel met hen af, dat de geluiden consistent moeten zijn. Dat wil zeggen, dat er geen (grote) veranderingen in het geluid mogen worden aangebracht en dat het geluid met enige regelmaat te horen moet zijn.
Instructie
Ga op zoek naar de geluiden, die je op de lijst ziet staan. Misschien klinken ze anders dan jij kunt vermoeden. Dus luister goed! Ook mogen de geluiden van plek wisselen. Dus let op! Heb je eenmaal een geluid gevonden, dan moet je duidelijk vertellen welk geluid door de geluidenmaker wordt gemaakt. Dan pas krijg je een handtekening én een rood draadje. En als je alle handtekeningen verzameld hebt, kom je terug naar de centrale post.
Maar pas op! Er loopt een rodedraadjesmonster rond! Hij/zij mag jullie rode draadjes afpakken! Als iemand van jouw groepje door het rodedraadjesmonster getikt wordt, dan moeten jullie hem/haar een van de rode draadjes geven. En dat rode draadje krijg je dan niet meer terug!
De winnaar is het groepje met alle handtekeningen én met de meeste rode draadjes.
Tips. Geef de geluidenmakers even de tijd om een plek te zoeken, voordat het spel begint. En blaas het spel af, als minstens de helft van de groepjes klaar is.
Extra tips
• Het is extra leuk om dit spel ’s avonds in het donker (of in het schemerdonker) te spelen.
• Indien het weer het niet toelaat om dit spel buiten te spelen, is het ook mogelijk om het binnen te doen. Maak de kinderen dan wél duidelijk op welke plaatsen ze niet mogen komen.
• In de internetuitbreiding bij dit artikel vindt u een voorbeeld van een geluidenkaart, waar de handtekeningen op verzameld moeten worden.
Het rodedraadjessmokkelspel
Benodigdheden
– 3 volwassenen, die alle drie een post bemannen;
– heel veel losse, rode draadjes (met een lengte van circa 50 cm);
– 20 kleine bolletjes rode draad;
– 10 grote bollen rode draad.
Voorbereiding
• Afgebakend gebied met obstakels
Ook voor dit spel moet u van tevoren duidelijk in beeld hebben welk gebied u gebruikt om te spelen. Het is het handigst om een afgebakend gebied te hebben, met een aantal obstakels, waarin, waarachter en waaronder kinderen zich kunnen verschuilen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een groot grasveld met speeltoestellen of een stuk bos. Dit spel is niet geschikt om binnen te spelen!
• Smokkelaars en douaniers
Verdeel van tevoren de groep in tweeën. De kinderen van de ene groep zijn de smokkelaars. En de kinderen van de andere groep zijn de douaniers.
Plaats een volwassene bij de groep smokkelaars. Deze persoon deelt de rode draadjes uit en zorgt ervoor, dat de kinderen maar met één rode draad per keer op pad gaan. De andere volwassene zit aan de andere kant van het gebied, om de smokkelaars op te vangen en de gesmokkelde, rode draadjes te bewaren. U zorgt er – als derde volwassene – voor, dat u het overzicht houdt over het spel. Bovendien bent u beschikbaar voor calamiteiten.
Instructie
• Smokkelen voor punten
De rode draadjes zijn illegaal geworden. Dat heeft de regering bepaald. Er mogen geen rode draadjes meer het land in. En ook niet het land uit. Wil je tóch rode draadjes meenemen over de grens? Dan betekent dat, dat je de draadjes moet smokkelen! Als je smokkelt, neem je iets stiekem mee. En dat doe je dan op zo’n manier, dat de douane bij jou niets kan vinden. Ook kan het voorkomen, dat je er zó onschuldig uitziet, dat de douane jou laat gaan. Bij het smokkelen hanteren we de volgende puntentelling:
– Een rood draadje levert je 10 punten op.
– Een klein bolletje rode draad levert je 20 punten op.
– En een grote bol rode draad levert je 30 punten op.
Bedenk wél dat een grote bol rode draad veel moeilijker te verstoppen is dan een rood draadje!
• Werkwijze
Breng een rood draadje, een klein bolletje rode draad of een grote bol rode draad naar de andere post. Want je mag maar één ding tegelijk meenemen! De smokkelaars hebben als doel zo veel mogelijk rode draadjes te smokkelen en dus zo veel mogelijk punten te verzamelen.
De douane mag een smokkelaar aanhouden, door te roepen: “Halt! Douane!” Maar een douanier moet de smokkelaar ook tikken. Hij/zij mag dan de smokkelaar fouilleren om te kijken of die misschien een rood draadje (of een kleine of een grote bol) verborgen heeft. Als de douanier na honderd tellen niets kan vinden, dan moet hij/zij de smokkelaar laten gaan. (Geef de kinderen het tempo van tellen aan. Anders ontstaan daar tijdens het spel onduidelijkheden over.) De smokkelaars krijgen vijftien minuten om zo veel mogelijk rode draden over de grens te smokkelen. Na vijftien minuten klinkt er een signaal. De groep met de meeste punten heeft gewonnen!
Extra tips
• De smokkelaars kunnen ook een “leven” krijgen, in de vorm van een sliertje crêpepapier, dat om de bovenarm is gebonden. Als de douanier dan het “leven” van een smokkelaar heeft getrokken, moet de smokkelaar stilstaan. Een nieuw “leven” kunnen de smokkelaars bij de thuisbasis krijgen.
• U kunt besluiten om na vijftien minuten de rollen om te draaien. Voorwaarde is dan wél, dat het spel goed loopt en dat de kinderen er nog zin in hebben.
• Vijftien minuten is overigens maar een indicatie. Het spel kan korter of langer duren, aangepast aan de situatie en uw eigen planning.
Nog meer?
Er is nog veel meer te verzinnen bij (en te associëren met) het thema Rode draadjes. Dat hebt u wellicht tijdens het lezen van dit artikel ook al gedaan. Een van de voordelen van dit thema is, dat je niet van kinderen (en ouders) vraagt om er een heel grote verkleedpartij van te maken. Eigenlijk vraagt u op een andere manier creativiteit van de kinderen, voor wat betreft de invulling van het thema. Voor meer ideeën rond het thema Rode draadjes op schoolkamp kunt u terecht in de internetuitbreiding bij dit artikel. Hier vindt u onder andere ook tips voor een bonte avond én voor een spannend avondspel!
Ik wens u en uw groep veel plezier met de voorpret, maar vooral met het schoolkamp zelf!
