Het artikel in het Praxisbulletin heeft als onderwerp dans en beweging. De auteur neemt u mee op een speelse ontdekkingsreis door de verschillende aspecten van dans en beweging, die geïntegreerd worden in een workshop. Al dansend krijgen kinderen de kans om in het hier en het nu zichzelf te zijn, te handelen, te bewegen en te groeien.
In deze internetuitbreiding worden de drie aspecten van dans uitgebreid toegelicht. Deze theoretische achtergrondinformatie is bedoeld als verrijking van de beschreven werkvorm en sluit daar ook bij aan.
Leven is beweging!
Mensen en zeker kinderen zijn voortdurend in beweging, omdat hun ontwikkeling voortdurend in een fase van groei is.
Ik ga uit van de unieke ontwikkeling van elk kind in zijn eigen tempo, op zijn eigen, speciale manier. Hierbij wil ik de innerlijke wil om te groeien van elk kind aanspreken. Door middel van dans en beweging kunt u kinderen de mogelijkheid bieden om zichzelf en de ander op een nieuwe manier te leren kennen.
Beweging is ontwikkeling!
Zoals beschreven in het artikel, kent dans en beweging drie belangrijke aspecten die kinderen in contact kunnen brengen met hun eigen lichaam, hun emoties en met elkaar. Deze worden ook wel het fysieke, het emotionele en het sociale aspect van dans genoemd. Al dansend krijgen kinderen de kans om in het hier en nu zichzelf te zijn; in het nu te handelen, te bewegen en te groeien. Belangrijke centrale vragen tijdens deze fysieke manier van werken zijn:
– Wie ben ik?
– Wie is de ander?
– Hoe sta ik tegenover die ander?
– Hoe ga ik met die ander in interactie?
In het bladartikel staat uitvoerig een Dans & Beweging-workshop beschreven en hoe u deze op een prettige en veilige manier aan kinderen kunt aanbieden.
Hieronder kunt u meer theorie lezen over de drie aspecten van dans en beweging. Na het lezen hiervan zult u ook zichtbaar het effect van de workshop vergroten.
De verschillende aspecten van dans en beweging
Het fysieke aspect
Bij het fysieke aspect gaan we ervan uit dat het lichaam en de geest met elkaar verbonden zijn. Belangrijke onderdelen van het fysieke aspect zijn het werken aan lichaamshouding, beweging en lichaamsbeleving. Het vergroten van het lichaamsbewustzijn van het kind staat centraal. Kinderen leren hun eigen lichaam kennen:
– Hoe voelt mijn huid?
– Kan ik mijn spieren voelen?
– En hoe voelen mijn botten?
– Hoe bewegen mijn benen ten opzichte van de rest van mijn lijf?
Het lichaam geeft aan als er spanningen, emoties of mentale problemen zijn. Spanningen en emoties kunnen zich vastzetten in het lichaam. Klachten die hieruit kunnen ontstaan, zijn:
– ongeconcentreerd werken;
– niet gefocust kunnen zijn;
– spierspanning in het lichaam voelen;
– snel geprikkeld reageren;
– onrustig zijn;
– een snelle of hoge ademhaling hebben.
Door middel van lichaamsgericht werk leren de kinderen hun lichaam kennen, waardoor deze klachten kunnen verminderen en hun lichaam en geest beter leren samenwerken.
Het sociale aspect
In beweging kom je niet alleen jezelf, maar vaak ook anderen tegen. Het sociale aspect zorgt voor de veiligheid binnen een groep. Kinderen kunnen opgaan in het samenzijn en met elkaar spelen. Aan de hand van beweging ontstaat er contact op non-verbaal en fysiek niveau. Kinderen voelen zich vaak bestendigd doordat anderen hun bewegingen nadoen (spiegelen).
Ook kan het samen bewegen ervoor zorgen dat kinderen hun ervaringen leren delen. Tevens leren ze om samen te werken en om zich af te stemmen op de ander. Het sociale aspect van beweging laat kinderen met verschillende thema’s in aanraking komen zoals: vertrouwen, grenzen, wie ben ik ten opzichte van de ander, alleen of samen zijn.
Het expressieve aspect
Dit expressieve aspect heeft te maken met het uiten van gevoelens en het durven uitdrukken van gevoelens door middel van beweging. Jezelf durven laten zien staat centraal bij dit aspect. Het is belangrijk dat kinderen hun emoties durven blootgeven en er vorm aan willen geven. Dit voorkomt opgekropte gevoelens en blokkades. Voor kinderen is dit verbaal wel eens lastig. Zich fysiek uiten ligt dicht bij de behoeften en belevingswereld van kinderen. Hun lichaam is een belangrijk onderdeel, omdat ze zo beweeglijk en speels door het leven gaan. Uit bewegingen kan men veel aflezen over de gemoedstoestand van een kind. Beweegt iemand groot of klein? Beweegt hij snel of langzaam? Verlopen zijn bewegingen vloeiend of staccato?
De intentie van de beweging komt van binnenuit en kan individuele processen naar buiten brengen en helpen opruimen. Vragen die kinderen zich kunnen stellen tijdens het werken rondom dit aspect, zijn:
– Voel ik me klein of juist groot?
– Ben ik rustig of onrustig?
– En hoe laat ik het zien in beweging?
Samenhang van beweging en de aspecten
Wanneer u gaat werken met kinderen via dans en beweging, zult u merken dat bovenstaande aspecten nauw met elkaar samenhangen. Alle aspecten kunnen tijdens een les in mindere of meerdere mate aan bod komen.
In het bladartikel kunt u een voorbeeld lezen van een workshop waarin alle aspecten geïntegreerd worden. Deze Dans & Beweging-workshop is bedoeld voor kinderen van de midden- en bovenbouw. Het doel ervan is kinderen in aanraking te brengen met dans en beweging en hun eigen lichaam. Tevens leren ze zichzelf ten opzichte van de ander zien en zijn ze spelenderwijs bezig met het uiten van hun behoeften binnen een groep. Hierdoor krijgen kinderen de kans om op school rust, vertrouwen en levenslust te ervaren. Pas als dit er is, kan echt zinvol leren ontstaan.
Afsluiting
Er volgt een kort vragenrondje. U kunt de klas om feedback vragen en tevens zelf vragen stellen:
– Hoe voel je je nu?
– Hoe vond je het om zo te bewegen en in de huid van een ander te kruipen?
– Wat was fijn? En wat vond je minder fijn?
Er zullen mooie en pure antwoorden komen, omdat de kinderen de kans hebben gekregen om zich vol overgave te laten meegaan op het ritme van de muziek. Ze hebben de kans gekregen om in aanraking te komen met zichzelf, met hun ademhaling en tevens een ander hierin te ontmoeten. Ze leerden zich bloot te geven, door in de kring zichzelf in beweging te laten zien. Dit vergt moed en doorzettingsvermogen. Uiteindelijk zal deze manier van werken voor sterke, zelfbewuste en unieke individuen zorgen, die sprankelen van het vertrouwen in zichzelf én in de ander!
Veel succes!
Reacties
Karlien Eggermont: “Het is geweldig dat dans en beweging voor de basisschool ook op deze manier in het Praxisbulletin aan bod komt. Zelf ben ik streetdance-instructrice en basisschoolleerkracht en heb ik een leskist voor onder-, midden- en bovenbouw ontworpen genaamd “move your feet”, streetdance voor de basischool. Op elke school waar ik heb gewerkt, heb ik lessen uit deze leskist gegeven. Ik merk dat kinderen zich tijdens deze les volledig kunnen ontspannen en alles los kunnen laten, zowel sociaal-emotioneel als fysiek. Ook de jongens waren erg enthousiast. Streetdance is naar mijn mening wat toegankelijker voor kinderen van de bovenbouw. Bel voor meer informatie naar Hogeschool Zeeland (pabo-afdeling), daar wordt de leskist ook voor studenten aangeboden.”
