Enige tijd geleden kreeg ik – tijdens een nascholingsbijeenkomst Hits for kids – van een van de cursisten, Marjan, een opmerking, die me aan het denken zette. Ze zei, dat ze het liedjesrepertoire voor basisschoolleerlingen qua tekst uitstekend vond, maar qua toonhoogte “veel te hoog gegrepen”. “Zo hoog als die liedjes op de bijbehorende cd’s zijn ingezongen… Dat kan een gemiddeld basisschoolkind anno 2009 echt niet nazingen. Misschien dat de kinderen dat vroeger, vijfentwintig jaar geleden, wél konden. Maar kinderen van nu hebben een veel lagere stem!” meende ze.
Is het waar dat de kinderstem de laatste vijfentwintig jaar écht veel lager is geworden? In dit artikel wil ik de uitspraak van Marjan analyseren en suggesties aanreiken om het “probleem” op te lossen.
Voorbereiding
• Met uw collega’s bedenkt u vooraf ten minste zo veel activiteiten als er uit de groepen 5-8 groepjes van circa 12 kinderen te vormen zijn. Hier zijn geleide activiteiten bij, maar ook vrije activiteiten, waarbij (nagenoeg) geen hulp of toezicht nodig is. Drukke bezigheden kunnen worden afgewisseld met rustige. Indien het weer het toelaat, kunnen er ook korte buitenactiviteiten worden opgenomen en/of activiteiten in speelzaal/gymlokaal.
• Als een en ander is afgesproken en ingedeeld, wordt hiervan op een half A4’tje een spelletjesklok vervaardigd. U verdeelt de gekozen activiteiten over evenzoveel cirkelsegmenten. (Zie het voorbeeld hieronder.) Bij enkele, tegenover elkaar liggende “segmenten” kunt u dezelfde activiteit invullen. Bijvoorbeeld: volksdansen. Het is namelijk leuker om dit met een dubbele groep (2 × 12 kinderen) te doen. Dit geldt ook voor activiteiten als disco en stoelendans.
Cirkelsegmenten op de spelletjesklok.
• Na vermenigvuldiging van de kaarten (met daarop de spelletjesklok) vult u de namen van de kinderen in. En ook de activiteit waarmee begonnen moet worden. Het is de bedoeling, dat er zo heterogene groepjes ontstaan.
• De voorbereidingen voor de diverse activiteiten zelf kunnen in principe kort zijn. Wél moet u over voldoende spelmateriaal beschikken, zoals bijvoorbeeld minimaal drie sjoelbakken, drie Twisterspellen®, enzovoort. Alle benodigde materialen kunnen kort van tevoren op de bestemde plaatsen worden klaargelegd.
Mogelijkheden voor de spelletjesklok
Mogelijke activiteiten voor de spelletjesklok zijn:
| – toneel/uitbeelden – muziekspelletjes – gezelschapsspelletjes – poffertjes bakken – Twister® – disco (2×) – schminken – bordtekenen – memoryspellen – hapje & drankje – kwartetten – volksdansen (2×) – sjoelen – stoelendans (2×) – dammen/schaken – lied maken |
buiten (of in het speellokaal): – kegelen – zandkasteel bouwen – stoeptekenen – hinkelbanen – doelschieten – badminton – knikkerspelletjes – verstoppertje |
Werkwijze
Ik geef u een aantal aandachtspunten met betrekking tot de werkwijze:
• Uitleg
Nadat u en uw collega’s gelijktijdig in alle groepen hebben uitgelegd wat de bedoeling is, waar de verschillende activiteiten plaatsvinden en bij wie, gaan de kinderen op het afgesproken tijdstip (signaal) naar hun eerste activiteit.
• Duur
Elk onderdeel duurt even lang. Bijvoorbeeld: 12 minuten (met 3 minuten wisseltijd). Op een afgesproken teken wordt er “met de klok mee” gewisseld en zoeken de kinderen de volgende activiteit van de kaart op. De activiteiten die zijn uitgevoerd, worden afgetekend, ingekleurd of afgestempeld in de lege hokjes op de kaart.
• Ouderhulp
Enige ouderhulp is bij sommige onderdelen wenselijk. En vanzelfsprekend zijn u en uw collega’s ook bij bepaalde activiteiten ingedeeld. Elke spelleider blijft steeds bij zijn/haar eigen activiteit.
• Uitvoering
Natuurlijk kunnen de kinderen in een uur niet alle activiteiten “afwerken”. Maar bij een volgende gelegenheid kunnen ze op hun kaart meteen zien met welke activiteit ze verder moeten gaan.
Voorbeeld. Zijn er bijvoorbeeld 12 onderdelen, dan kunt u die laten uitvoeren in 3 rondes van een uur (4 x 15 minuten), op 3 verschillende (vrij)dagen. Bijvoorbeeld bij wijze van (of in plaats van) een week- of maandsluiting.
• Afspraken
Voor de kinderen zijn de volgende afspraken belangrijk:
– Blijf steeds goed bij je eigen groepje. Het oudste kind van het groepje is de leider.
– Loop rustig bij het verplaatsen door het gebouw. Dus: niet rennen!
– Doe bij een buitenactiviteit een jas aan. (Althans, als het weer dat vereist natuurlijk.)
De spelletjesklok als sinterklaasactiviteit
• “Sinterklazige” activiteiten
Op de dag dat Sinterklaas op school komt, is het natuurlijk ook heel goed mogelijk om het beschreven activiteitencircuit met de spelletjesklok ’s middags uit te voeren. Maar dan uiteraard met “sinterklazige” activiteiten!
Nota bene. Op veel scholen zijn op zo’n sinterklaasmiddag de kinderen van groep 1-4 vrij. De leerkrachten van deze groepen kunnen dan ingeschakeld worden voor de verschillende activiteiten.
• Mogelijkheden
Ik noem de volgende, mogelijke activiteiten voor de sinterklaasspelletjesklok:
– een (te gek) sinterklaaslied schrijven op een bestaande melodie;
– een sinterklaasrap bedenken;
– pepernoten bakken;
– zwartepietengymnastiek/acrobatiek;
– alternatieve sinterklaasmijters en/of sinterklaasmaskers maken;
– zwartepietenmaskers maken (of schminken);
– sinterklaassketches spelen aan de hand van opdrachtkaartjes;
– een zwartepietendans instuderen.
• Intermezzo
Als er direct aan het begin van de middag gestart wordt, is er na bijvoorbeeld 4 x 15 minuten (of 3 x 20 minuten) gelegenheid om nog een poosje te genieten van de (in het kort voorbereide) sinterklaasliedjes, toneelstukjes, modeshows, enzovoort. En tussendoor kan er uiteraard nog even gesmuld worden van de zelfgebakken pepernoten!
Veel plezier!
