Flits…, klik!

Over de vele mogelijkheden van fotografie voor toepassing in de lespraktijk en de voorwaarden waaraan moet worden voldaan. Compleet met een schat aan lesmateriaal voor de kinderen. Fotograferen doet vrijwel iedereen. Vooral nu veel mensen een digitale fotocamera hebben en we met eenvoudige software een foto vrij snel kunnen bewerken.Ook kinderen lijken gefascineerd door de camera. Zelfs de allerjongsten vinden het al interessant om het “ding”, dat lijkt op een doosje, op te pakken en een of twee knoppen in te drukken, waarna er een foto op het toestel blijft staan, die je later ook nog eens kunt printen.Een goede foto maken is echter wél even wat anders dan alleen maar het drukken op een knopje. Voor een goede foto moet het kind niet alleen het juiste voorwerp of de juiste situatie voor de digitale camera hebben. Het moet ook inzicht hebben in enkele technische aspecten rond digitaal fotograferen. En het moet begrip gaan krijgen van de wijze waarop je iets in beeld kunt brengen. Over deze en andere voorwaarden gaat dit artikel.

Fotografie: een avontuur

In het huidige, digitale tijdperk is het bijna onmogelijk om kinderen niet in aanraking te brengen met digitale fotografie. Digitale technologie verandert in rap tempo ons leven. En deze ontwikkeling zien we ook terug in de praktijk van de fotografie.
Digitaal fotograferen is een avontuur voor kinderen. Het gebruik van een digitale camera hoeft helemaal niet moeilijk te zijn. Maar om kinderen ook goede foto’s te leren maken, heb ik lesmateriaal ontwikkeld. Lesmateriaal, dat een leidraad kan zijn voor het geven van fotografielessen in de klas.

Vijf voorwaarden

Uw lessen krijgen een heel andere invulling, als u de mogelijkheid erbij hebt gekregen om kinderen tijdens een verwerking iets met fotografie te kunnen laten doen. Er zijn vele mogelijkheden om fotografie toe te passen in de les. Maar voordat u hier met de kinderen aan toe bent, is het belangrijk dat er aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Die voorwaarden zal ik hierna beschrijven.

1 Zorg voor camera’s op school

Waar let u op bij de aanschaf van een camera? De vraag die bij u opkomt, is natuurlijk: waar moet ik op letten, als ik camera’s voor kinderen wil aanschaffen? Hier probeer ik een beetje bij te helpen.
Als fotografie een onderdeel van het onderwijs gaat worden, is het raadzaam dat kinderen kunnen beschikken over eigen camera’s. Welke camera het gaat worden, hangt af van een aantal factoren:
– Waar zal de camera voor worden gebruikt?
– Hoeveel wilt u uitgeven?
– Wat is de leeftijd van de kinderen?
– Welke functies moet de camera hebben?
– Wilt u gaan voor digitaal (of niet)?

Voor de doelgroep (groep 6-8) is de keuze voor een digitale camera de beste optie. Een groot voordeel van digitale camera’s is, dat de kinderen zélf kunnen beslissen welke foto’s ze willen opslaan en welke ze willen verwijderen. Dit zal het kind ook zeker helpen bij het leren ontdekken wat een goede foto nu eigenlijk is.
Wat is de optimale afstand? Wat is de beste achtergrond? Kinderen leren via een digitale camera sneller de basisprincipes te begrijpen en ook hoe ze met belichting moeten gaan werken dan met een analoge camera.

Tips voor de aanschaf

Ik geef u een aantal tips, die van belang kunnen zijn bij de aanschaf van een camera:
– Zorg ervoor dat de camera klein genoeg is voor kinderen en dus gemakkelijk vast te houden is.
– Zorg ervoor dat de camera volledig automatische functies heeft.
– Zorg ervoor dat de camera zichzelf kan uitschakelen.
– Zorg ervoor dat de camera eenvoudig in gebruik is en gebruikersvriendelijke mogelijkheden heeft voor het overbrengen van foto’s naar de computer.

2 Verdiep u eerst zelf in de camera om de kinderen op weg te kunnen helpen!

De camera leren hanteren

• Kinderen zullen u volgen en nadoen als het gaat om fotografie. Het is dus belangrijk dat u zélf goed kunt omgaan met uw eigen apparatuur en dat u weet wat belangrijk is voor het maken van (goede) foto’s.

• De eerste les start u met een aantal fundamentele regels over de zorg voor de camera en de belangrijkste functies, die de kinderen moeten kennen:
– Laat de kinderen zien hoe ze de camera moeten vasthouden. (Ze moeten de camera stevig vasthouden en niet de vingers voor de camera houden!)
– Laat de kinderen zien hoe ze gebruik moeten maken van het polsbandje (voor extra veiligheid).
– Er moet voorkomen worden dat bepaalde onderdelen van de camera worden aangeraakt. Leer de kinderen welke onderdelen dat zijn. (Bijvoorbeeld: de lens en het LCD-schermpje.)
– Waar zit de aan- en uitknop? Leer de kinderen dat het belangrijk is de camera uit te zetten, als die niet wordt gebruikt. Dit in verband met het leeglopen van de batterij.
– Leer de kinderen te kijken via het LCD-schermpje. (Voor sommige kinderen is fotograferen via de zoeker te moeilijk.)
– Leer de kinderen hoe ze foto’s kunnen bekijken en verwijderen.
– En leer ze hoe de zoom werkt.

3 Houd rekening met verschillen tussen kinderen

Ieder kind leert in een ander tempo. Er zijn dus geen “moetdingen” in deze lessen. Pas het tempo van aanleren dus zeker aan het tempo en het niveau van uw kinderen aan. Overstelp ze niet met te veel nieuwe informatie, als blijkt dat twee dingen aanleren in één les genoeg is.

4 Laat kinderen veel oefenen!

Als u met de kinderen over een bepaald begrip hebt gepraat, laat de kinderen dan eerst experimenteren, voordat u verdergaat. De beste manier om dit soort (technische) dingen te leren, is namelijk door trial and error.
Hoe meer foto’s de kinderen maken met fouten erin, hoe meer ze zullen beginnen met het ontwikkelen van een beter begrip van de fundamentele fotografieregels.

5 Zorg voor mogelijkheden om foto’s te kunnen bewerken

Als u in uw lessen met fotografie aan het werk wilt gaan, is het wel zo handig, als er de nodige materialen/apparaten op school aanwezig zijn, om iets met de gemaakte foto’s te kunnen doen. Te denken valt hierbij aan:
– Computers, waarmee u de foto’s van de camera’s kunt afhalen en opslaan.
– Printers, om de foto’s te kunnen afdrukken.
– Software, waarmee foto’s kunnen worden bewerkt. Er bestaat betaalde software, die prachtig is om foto’s mee te bewerken (zoals Paint Shop Pro en Photoshop). Maar er bestaan ook gratis programma’s, waar kinderen zo mee aan de slag kunnen. Een voorwaarde is natuurlijk wél, dat u als leerkracht vaardig genoeg bent om óók met zo’n programma te kunnen werken. (Voorbeelden van gratis programma’s zijn: Gimp, Picasa, Photofiltre en Pixia.)

Werkboek en Ideeënboek

Als aan alle genoemde voorwaarden is voldaan, kunnen de kinderen zélf aan de slag met het Werkboek, dat ik heb gemaakt om fotograferen voor kinderen wat makkelijker te maken. Is dit werkboek doorgewerkt, dan zijn kinderen in staat om zélf goede foto’s te maken. Daarnaast heb ik nog een Ideeënboek gemaakt, waarin een aantal ideeën zijn beschreven, die bruikbaar zijn om met fotografie van alles te gaan doen in de klas.
Nota bene. Het Werkboek en het Ideeënboek zijn beide integraal opgenomen in de internetuitbreiding bij dit artikel, zodat u meteen kunt beschikken over een schat aan lesmateriaal.
Ik hoop dat dit materiaal iets waardevols toevoegt aan uw lespraktijk. En ik wens u en de kinderen dan ook veel plezier met het fotograferen tijdens de lessen!