2011-2012 - Nummer 7

Dit artikel gaat over de manier, waarop verhalen kunnen worden gebruikt. Over smal vertellen en breed vertellen. De verteller, die zich beperkt tot de gegeven tekst van een verhaal, leest smal voor. Dat kan heel mooi, heel zinvol zijn. Maar een verteller - in dit geval in het onderwijs - kan een verhaal ook helemaal laten aansluiten bij de groep kinderen, die hij/zij voor zich heeft. Er worden in die zin al lang brede verhalen gebruikt in de basisschool. En toch dit artikel? Ja, het is bedoeld als een pleidooi voor het bewuster toepassen van die brede verhalen, het bewuster toepassen van de mogelijkheden die een verhaal biedt.

Elke maand leest u hier een column van Lysbeth of Gallus. Deze maand buigt Gallus zich over de Cito-toets.

Een baby, die niet liefdevol wordt aangeraakt, die niet wordt geknuffeld, gaat dood. Hij/zij heeft in ieder geval weinig overlevingskansen. In honderden publicaties wordt de affectieve noodzaak beschreven: elkaar aanraken is een noodzakelijke behoefte om te overleven. Aanraken is noodzakelijk, om te kunnen groeien, om te kunnen ontwikkelen... Dit artikel gaat over het aanraken van elkaar in de klas! Aanraken als middel, om beter in je vel te komen. Aanraken als middel, om zonder veel gedoe weer verder te kunnen. Aanraken als bemoediging, als erkenning, als sociale vaardigheid. Aanraken als noodzaak, om te kunnen leren.

“Je hebt een leuk verhaal geschreven. Maak er nog maar een tekening bij.” Hoe vaak zal die zin in het onderwijs zijn uitgesproken? Leerlingen kunnen dan steeds maar weer een tekening maken, maar ze kunnen zich in de tijd die ze over hebben óók bekwamen in verschillende illustratietechnieken. Ze ontwikkelen dan vaardigheden, waarmee ze hun teksten en werkstukken naar een hoger plan tillen. De laatste jaren worden steeds meer schoolteams (op verzoek) weer ingewijd in deze illustratietechnieken. We adviseren collega’s daarbij, om – per techniek – zelf een werkkaart samen te stellen, aangepast aan de manier van werken van de school. Op die kaarten gaat het over het gebruik van goede materialen en een doelmatige volgorde van handelen, aangevuld met tips en prachtige voorbeelden van kinderwerk. Dit artikel bevat een uitbreiding.

Lied van de maand: Plantjes water geven

Zit u wel eens met de handen in het haar, omdat u gewoonweg niet meer weet hoe u leerlingen met een woordenschatachterstand effectief kunt helpen? Als de reken- of spellingvaardigheid van leerlingen achterblijft, is het relatief eenvoudig om doelgericht met bepaalde reken- of spellingcategorieën te gaan oefenen. Voor deze vaardigheden geldt, dat kennis opgedaan kan worden, die vervolgens vaak ook nog eens gegeneraliseerd kan worden naar een groot aantal vergelijkbare som- of woordtypen (Hilte, 2009). Bij de ontwikkeling van de woordenschat ligt dit anders. Transfer vindt niet of nauwelijks plaats. En dat betekent, dat elk woord op zich moet worden aangeleerd en van een label moet worden voorzien. Het vergroten van de woordenschat is dan ook een enorm karwei. En gericht oefenen is nog niet zo eenvoudig. Daarom zal in dit artikel worden ingegaan op de vraag: hoe kan ik tóch op een effectieve manier aan de slag gaan met het vergroten van de woordenschat van mijn leerlingen? Dit artikel bevat een uitbreiding.

Nieuw! Drama-activiteiten naar aanleiding van nieuwsberichten. In deze internetuitbreiding vindt u de derde aflevering.

In jaargang 29 van het Praxisbulletin is in elk regulier nummer een natuurkalend er als kopieerblad opgenomen.

Als je stilstaat bij iets ongewoons en dat ongewone uit de omgeving filtert, dan kan iets heel sterk worden. Als beeldend kunstenaar ben ik op zoek naar dit soort dingen: dingen, die kwetsbaar lijken, maar die ontzettend krachtig kunnen zijn, als er eventjes anders naar gekeken wordt. In mijn lessen kunsteducatie voor het basisonderwijs werk ik vanuit mijn beroepspraktijk als beeldend kunstenaar. Maar als Beroepskunstenaar In de Klas (BIK) probeer ik ook linken te leggen met andere vakgebieden, zoals natuur, milieu en cultuur. In de les in dit artikel laat ik kinderen kennismaken met gebarentaal. Naast de schoonheid die je in de gebaren kunt zien, is hier ook iets heel sterks en iets heel universeels aanwezig, namelijk: lichaamstaal. Dit artikel bevat een uitbreiding.

“Mag het een onsje meer zijn?” is een wereldoriëntatieproject voor de midden- en bovenbouw. We bekijken de rijkdom aan leerervaringen, die het thema De markt ons geeft. Uit deze veelheid van ervaringen halen we díe aspecten, die verband houden met rekenen. Waarom rekenen? Door de druk op de te behalen doelen van de methodes is er nauwelijks tijd om kinderen concrete ervaringen te bieden. Met dit thema kunnen we daarom rekenen weer levend – en dus voor de kinderen interessant – maken. We sluiten het thema af met een échte markt, waarop de ouders onze gast zijn. Dit artikel bevat een uitbreiding.