Cantecleir

Vierdelige serie over het maken van beeldende lessen rond prentenboeken. Interactief voorlezen, met een beeldend vervolg. Aflevering 4 (slot): over kleurexplosies, met speciale aandacht voor taal en verhaal.

Inleiding

Wie denkt dat prentenboeken alleen geschikt zijn voor kleuters, die doet dit genre onrecht aan. De verhalen nemen ook oudere kinderen mee naar een wereld, waarin alles kan. De illustraties mag je gerust kunstwerken noemen, die uitnodigen om te onderzoeken. En er zitten vaak prachtige beeldende lessen in verstopt. In een serie van vier ontdekt u welke prentenboeken geschikt zijn voor de midden- en bovenbouw en hoe u ermee aan de slag kunt.

Cantecleir

Experimenteren. Beelden laten ontstaan vanuit toeval. Dat wilt u eigenlijk vaker doen in de klas. Omdat u het belangrijk vindt dat leerlingen ontdekkingen kunnen doen. Omdat u gemerkt heeft dat spontaniteit uitmondt in originele beelden. Of omdat u oprecht complimenten kunt uitdelen over de werkhouding en de resultaten. Dan zit u goed met de volgende lessuggesties. De technieken zijn gebaseerd op werkmethodes van een ontwerper, een kunstenaar en een illustrator.

Techniek 1: Stempelen zoals Martijn van der Linden

Als de leerlingen zich uitgeleefd hebben op zo veel mogelijk details, geeft u ze de volgende uitdaging. Probeer nu met zo min mogelijk lijnen een dier weer te geven. Voorbeelden hiervan in de foto: de vliegende vogel, de blauwe kever, de papegaai op één poot en het roze schelpdier linksonder.

Techniek 2: Knippen als kunstenaar Matisse

Vlekken maken is geweldig, maar in het onderwijs is het soms behoorlijk onpraktisch. Daarom deze variant: de schone vlek.

Vooraf: verdiep u in de laatste periode van het leven en werken van de schilder Matisse. Hij was in die tijd door ziekte aan bed gekluisterd. Hij kon niet meer schilderen en greep daarom naar schaar en papier. Bekijk met de kinderen zijn knipkunstwerken. Zoek op het internet via ‘Jazz van Matisse’. Laat bij het werken ook eens jazzmuziek horen. Matisse hield daarvan.

Nodig: gekleurd papier, scharen, A3 wit papier

Actie: de kinderen knippen organische vormen zoals Matisse. Met deze vormen maken ze een dier.

Techniek 3: Nat-in-nat als illustrator Rop van Mierlo

Vooraf: bekijk de prenten in het boek ‘Wilde Dieren’ van Rop van Mierlo, uitgegeven door Gottmer. Het boek won een prijs in de Dutch Designweek 2011. De dieren zijn zó mooi en aaibaar! De techniek is goed toepasbaar in de klas. Omdat de resultaten onvoorspelbaar zijn is het handig om zelf het nat-in-nat werken uit te proberen en uw bevindingen te bespreken met de leerlingen.

Nodig: dikker papier (120 grams) A4 formaat, ecoline, kwasten, water en schone sponsjes

Actie: de leerlingen maken hun papier vooraf nat met spons en water. Niet te nat maar ook niet te droog! Meteen daarna druppen zij ecoline vanaf de kwast op het vel. De ecoline zal snel uitlopen en prachtige vlekken maken. Meerdere kleuren zullen mengen op het papier. Bied verschillende maten kwasten aan, dik en dun.

Laat kinderen experimenteren op een A4. Als zij de effecten hebben leren kennen, gaan ze proberen vorm aan te brengen. Geef meerdere vellen. Leg uit dat het niet in één keer goed kan en hoeft te gaan. Toeval speelt bij deze opdracht een grote rol. Leerlingen begrijpen dit proces van uitproberen, wanneer u daar vooraf aandacht aan besteedt. Liefst met behulp van uw eigen probeersels en mislukkingen…