Boem

Vierdelige serie over het maken van beeldende lessen rond prentenboeken. Aflevering 3: over schetsen, tinten, nuances en typografie.

Inleiding

Wie denkt dat prentenboeken alleen geschikt zijn voor kleuters, die doet dit genre onrecht aan. De verhalen nemen ook oudere kinderen mee naar een wereld, waarin alles kan. De illustraties mag je gerust kunstwerken noemen, die uitnodigen om te onderzoeken. En er zitten vaak prachtige beeldende lessen in verstopt. In een serie van vier ontdekt u welke prentenboeken geschikt zijn voor de midden- en bovenbouw en hoe u ermee aan de slag kunt.

Boem!

Goede prentenboeken hebben ook een uitgekiende typografie. Typografie gaat onder andere over lettertype, lettergrootte, spatiëring, interlinie en de plek op de bladspiegel. De vormgever of boekverzorger maakt talloze keuzes om een tekst goed leesbaar te maken.
Maarten Deckers heeft zelfs nieuwe letters ontworpen voor BOEM, het prentenboek van Leo Timmers. Laat uw leerlingen ook eens letters ontwerpen of duik in de geschiedenis van het schrift. Deze opdrachten zijn een voorbereiding op de les in bladartikel.

Bron: www.maartendeckers.com

Les 1 lettergedichten

Lees gedichten voor uit “Van Aap tot Zet” van Mensje van Keulen. Elk gedicht gaat over een dier, bijvoorbeeld Daan Dromedaris. Er komen extra veel woorden met de letter D in het gedicht voor.

Hierna kiest elke leerling een letter. Ze bedenken zo veel mogelijk woorden met die letter, ook dieren.

De leerlingen schrijven een dichtregel met hun letter in de hoofdrol. Bijvoorbeeld:
De dromerige duif deed een dansje op de doldwaze fuif.

Les 2 letters bekijken

Verzamel een aantal tekstdragers waar leerlingen in mogen knippen, zoals kranten, verpakkingen of tijdschriften. Zorg voor een grote variatie. Leen bij de bibliotheek een lettertypeboek, bijvoorbeeld: Het lettertypeboek voor iedereen” van Robin Williams.

Leerlingen zoeken de letter van hun gedicht. Ze knippen varianten uit en plakken ze op een A4. Ze tekenen de letters na of ze ontwerpen eigen letters.

Bespreek de lettersoorten. Zijn er letterfamilies aan te wijzen? Welke passen bij elkaar? Waardoor komt dat? Wijs leerlingen op de voetjes aan de letters: schreefletters. En als die voetjes ontbreken, dan zijn het schreefloze letters. Welke letter is goed leesbaar? Welke minder? Welke letter zou je gebruiken voor een trouwfeest? En welke voor een poster van een popconcert?

Les 3 gedichtposter

De leerlingen maken een A3-poster van hun dichtregel. De speciale letter tekenen zij op een opvallende manier. De overige letters niet. Het geheel moet goed leesbaar blijven.

Leerlingen mogen een (sier)rand om de tekst tekenen. Extra punten als die illustraties te maken hebben met de inhoud van de dichtregel!

Stichting PLINT geeft posters en kaarten uit met gedichten. Vaak zijn ze prachtig vormgegeven. Voorbeelden kunt u vinden op www.plint.nl. [of is dit teveel reclame?]

Les 4 geschiedenis

Zijn de leerlingen geïnteresseerd geraakt in letters? Willen ze meer weten van het ontstaan van ons alfabet? De volgende boeken kunt u lenen in de bibliotheek. Ze zijn geschikt voor 10 jaar en ouder.

“A is een koetje (dat staat op zijn kop)” van Rob Berkel en Ferran Bach
“De wereld van de alfabetten” van Tiphaine Samoyault
“Reis om de wereld in 26 letters” van Vivian French en Ross Collins
“Schrift” van de serie Ooggetuigen

Les 5 letterwolk of tekstballon