Bliksem in de kring? Zo erg zal het niet worden. Maar… elektriciteit is wél een raar fenomeen. Het is een alledaags verschijnsel, maar tegelijk ook zo ongrijpbaar.
Elektriciteit is voor kinderen een moeilijk te vatten begrip. En het is bovendien gevaarlijk. Zowel uit de hemel, als uit het stopcontact.
Om de kinderen toch zo veel mogelijk ervaringen met elektriciteit te laten opdoen, heb ik in dit artikel een aantal proefjes – uiteraard met zwakstroom – beschreven. Bij deze proefjes gaat het vooral om de ervaringen en minder om de verklaring van de verschijnselen. De kinderen kunnen zelfstandig een aantal experimenten uitvoeren en de bijbehorende vragen beantwoorden. De benodigdheden daarvoor zijn makkelijk te verkrijgen en worden duidelijk beschreven. Om het voor u mogelijk te maken de proefjes te controleren (en eventueel te corrigeren), zijn ook de antwoorden in dit artikel opgenomen.

Bestanden

Klik op de naam van het bestand om het te openen.

Artikel

Benodigdheden

Voor weinig geld schaft u de benodigdheden voor de proefjes aan. Eventueel kunt u putten uit uw eigen voorraad materialen. En bovendien kunt u de ouders vragen om materialen mee naar school te geven. Per twee kinderen schaft u een koelkastdoosje aan, als opslagruimte voor de spulletjes. En daarnaast een krat, bestemd voor de reservevoorraad, waaruit de kinderen (indien nodig) hun eigen voorraad kunnen aanvullen. Bovendien neemt u daarin op: een draadtang en een striptang.
Per twee kinderen (dus per koelkastdoosje) hebt u nodig:
– 2 ballonnen;
– een dotje watten (voor wattenpluisjes);
– (indien mogelijk) een computerscherm of tv-toestel;
– een platte batterij van 4,5 Volt;
– een lampje van 6 Volt (fietsvoorlicht of achterlicht) met bijbehorende fitting;
– 2 eenaderige snoertjes (zogenoemd schelledraad) van elk 20 cm;
– een flinke spijker;
– een lucifer;
– een ongeaarde stekker;
– 2 dubbeladerige snoertjes van elk 20 cm;
– een snoerschakelaar;
– enkele paperclips;
– een schroevendraaiertje (passend bij de diverse onderdelen);
– een zelfgemaakte schakelaar (zie de tekening hierna);
– een busje van een fotorolletje of iets dergelijks (voor het bewaren van kleine onderdeeltjes).
26-10-04-07
Zelfgemaakte schakelaar, gemaakt van een kartonnetje (10 x 5 cm), 2 splitpennen en 1 paperclip.

Aandachtspunten bij de opdrachten

Ik noem de volgende aandachtspunten bij de opdrachten:
• De opdrachten kunnen in eigen tempo, maar wél in chronologische volgorde, worden uitgevoerd.
• De duidelijke beschrijving en het antwoordenblad maken een verregaande, zelfstandige verwerking van de opdrachten mogelijk.
• De opdrachten kunnen een onderdeel vormen van een weektaak of in keuzewerk of hoekenwerk worden opgenomen.
• Plastificeer de opdrachten of steek ze in een plastic mapje. Dan kunt u ze jaren blijven gebruiken.
• U kunt het best alle antwoorden en alle tekeningen in een schrift laten opnemen. Want op de opdrachtkaarten zelf is dat lastig, vanwege de daarvoor beschikbare ruimte. Laat ook zeker alle vetgedrukte teksten, die op de opdrachtkaarten staan, in het schrift overnemen. Want die teksten bevatten de basiskennis over elektriciteit.
Laat in het schrift beginnen met de volgende tekst:

ELEKTRICITEIT

Er is statische elektriciteit, elektriciteit uit het stopcontact,
elektriciteit uit een batterij (of accu) en elektriciteit uit een dynamo.

Opdrachtkaarten

U opent de opdrachtkaarten door in de lijst hierboven op de namen van de bestanden te klikken. U kunt het PDF-bestand vervolgens afdrukken en/of het opslaan op uw computer.

Reacties

Tineke van Dis: “Hartelijk dank, zowel voor het artikel als voor de opdrachtenkaarten! Ik zal ze als extra opdracht bij een leskist voor groep 5 doen (Leefwereld voor groep 5 heeft een aantal vergelijkbare opdrachten, dus een mooie aanvulling).
Bijgaand een paar foto´s.
200906schakeling1

200906schakeling2

200906schakeling3

200906schakeling4
(Uiteindelijk hebben we de zwarte en rode draad omgewisseld, omdat zwart eigenlijk de schakeldraad is.)
Wat gingen de kinderen trots naar huis met hun zelfgemaakte lampjes! (We kregen ook erg leuke reacties van ouders, die wilden meteen ook weer leuke schakelingen maken.)”