Volledig uitgewerkt kleuterproject, als voorbereiding op de zomervakantie. Met extra lessen voor verdieping en verrijking. Het thema Kamperen is een leuk en uitdagend onderwerp, om met kleuters aan te werken, als voorbereiding op de zomervakantie. Dit artikel biedt u een volledig uitgewerkt project rondom dit thema, compleet met ideeën voor een introductie, aanpassing van de hoeken, knutsel- en kringactiviteiten, boeken, schrijf- en rekenactiviteiten en ideeën om het kamperen ook “in het echt” samen te beleven! Met de extra natuurles en de les sociaal-emotionele ontwikkeling zorgt u ook nog eens voor extra diepgang!
Lees ook de uitbreiding
Bij dit artikel hoort een online uitbreiding.
Introductie
ROLLENSPEL
U komt de klas binnen, met een zonnebril en een pet (of zonnehoed) op en een klapstoeltje in de hand. U gaat in het midden van de kring op het klapstoeltje zitten, haalt een campinggasstel tevoorschijn en vertelt, dat u een lekker soepje gaat maken. Terwijl u wacht tot de soep kookt, smeert u zich in met zonnebrandcrème en pakt een boek erbij. Dan vraagt u aan de kinderen of ze weten waar u bent. U zorgt ervoor, dat al vragend duidelijk wordt, dat u op een camping bent.
Woordveld
U activeert de voorkennis, door bij de kinderen na te gaan wat ze al over de camping weten. En u maakt hier een woordveld van. In het midden komt het woord camping te staan, met daar omheen woorden, die hieraan gerelateerd zijn. De woorden worden geïllustreerd met (door uzelf of door de kinderen gemaakte) tekeningetjes.
Collage
Daarna laat u foto’s (of een folder) zien van de camping, waar u naartoe gaat. U vraagt de kinderen ook zélf campingfoto’s mee te nemen, die in de klas bekeken kunnen worden en waarbij verteld kan worden. Van deze foto’s kan dan naast het woordveld een collage worden gemaakt, die laat zien, wat er zoal te beleven is op een camping. U schrijft steekwoorden en/of korte tekstjes bij de foto’s.
Aanpassing van de hoeken
U past de hoeken in uw klaslokaal aan het campingthema aan. Dit doet u bij voorkeur in overleg met de kinderen van uw groep. Ik noem daarvoor de volgende mogelijkheden:
Huishoek
De huishoek wordt aangekleed met: een tent, klapstoeltjes, een waslijn met knijpers, een (leeg) gaspitje, tassen en koffers, warme en luchtige kleding, slaapzakken en kussens, enzovoort.
Nota bene. Voordat u de tent opzet, is het leuk om het filmpje van Koekeloere aan de kinderen te tonen, dat gaat over het opzetten van een tent. (Zie: tvblik.nl/koekeloere/kamperen-bij-de-boer. Aflevering: Kamperen bij de boer. Uitzenddatum: 30 maart 2009.)
Blokkenhoek
De blokkenhoek wordt omgebouwd tot een campingreceptie of een ijskraam:
– Wanneer voor de receptie gekozen wordt, legt u ook informatiefolders en ansichtkaarten neer. Die kunnen door de kinderen van thuis worden meegenomen of door de kinderen zelf worden gemaakt.
– Voor de ijskraam worden ijsjes geknutseld. (Zie: Knutselactiviteiten, verderop in dit artikel.)
Winkelhoek
De winkelhoek leent zich prachtig voor een campingwinkel. Zorg voor een basisassortiment, dat daarna kan worden uitgebreid met (zelfgemaakte) souvenirs en/of ansichtkaarten.
Andere mogelijkheden
Andere mogelijkheden – in combinatie met (of los van) de hoeken – zijn bijvoorbeeld:
– een EHBO-post (compleet met speelgoeddokterskoffertje);
– een terrasje;
– en/of een (opblaasbaar) zwembad.
Het “zwembad” kan ook eenvoudig zelf worden gemaakt, door een blauw stuk zeil (of plastic of papier) op de grond te leggen en daarna vast te plakken.
Het spel
• Het spel in de hoeken wordt betekenisvoller door uit te beelden wat er in deze hoeken allemaal kan gebeuren en door gesprekken hierover te voeren.(Bijvoorbeeld: in de receptiehoek komen gasten inchecken, waarna ze een plaats op de camping krijgen toegewezen. Ook kunnen ze daar informatie over de omgeving krijgen, een tafel in het campingrestaurant reserveren, de rekening voor het verblijf betalen, enzovoort.)
• Ook wordt het spel betekenisvoller door spel in de hoeken onderling te verbinden. (Bijvoorbeeld: de campinggasten gaan van hun tent in de huishoek via de campingreceptie of ijskraam naar de campingwinkel of het zwembad.)
• En als er een EHBO-post of een terrasje is, dan mogen de kinderen daar natuurlijk ook als personeel werken!
Knutselactiviteiten
VERBONDEN AAN HOEKENSPEL
De knutselactiviteiten kunnen verbonden worden met het spel in de hoeken. Ik geef hiervan enkele voorbeelden:
• IJsjes
De ijsjes voor de ijskraam kunnen door de kinderen zelf worden gemaakt. Bijvoorbeeld:
– door een stuk papier tot een puntvorm te rollen (ijshoorntje);
– en ronde proppen gekleurd papier te maken (ijsbolletjes).
Ook pompoenen van wol kunnen worden gebruikt als ijsbolletjes. (Zie voor het maken hiervan: hobby.blogo.nl/2007/08/13/hoe-pompon-of-pompoen-van-wol-maken.)
• Ansichtkaarten en folders
Ansichtkaarten en informatiefolders voor in de campingreceptie worden aan de hand van (echte) voorbeelden geknutseld. Deze knutselactiviteit kan gecombineerd worden met schrijfactiviteiten. (Zie verderop in dit artikel.)
• Souvenirs
Het maken van souvenirs (voor de verkoop in de campingwinkel) kan het best worden voorafgegaan door een gesprekje en leent zich vooral goed voor een vrije opdracht. Bijvoorbeeld: beeldjes boetseren met klei.
• Uitbreiding
Vraag de kinderen ook wat ze nog missen of nodig hebben voor een spelactiviteit in een bepaalde hoek. Vaak komen ze dan met verrassende knutselideeën en zijn ze extra gemotiveerd om aan hun zelfbedachte ideeën te werken.
NIET VERBONDEN AAN HOEKENSPEL
Kijkdoos of tent
Knutselactiviteiten, die niet met het spel in de hoeken verbonden zijn, zijn bijvoorbeeld:
– het maken van een kijkdoos (zie: knutselpagina.nl, klik op: kijkdozen);
– of het vouwen van een tent (zie: vouwwerkjes.nl).
Nota bene. Van de gevouwen tentjes kan een groepswerk gemaakt worden. Hiervoor worden alle gevouwen tentjes op een groot vel papier geplakt. Gebruik groen papier voor de ondergrond. Maar u kunt uiteraard ook gras onder de tentjes laten kleuren (met wasco) op wit papier, om een kampeerterrein voor tenten na te bootsen.
Kampeerkwartet
Het is leuk en leerzaam om met de (oudste) kinderen zelf een kampeerkwartet te maken, waarin bij ieder setje van vier kaarten een vraag over kamperen centraal staat. Bijvoorbeeld: wat heb je nodig om op de camping te koken (af te wassen, te slapen, enzovoort)? Voor iedere vraag worden met de kinderen vier mogelijkheden bedacht. (Bijvoorbeeld voor het slapen: slaapzak, kussen, pyjama, zaklamp.) En die worden dan in woord en beeld op de kaartjes gezet.
Kringactiviteiten
ZINGEVING
In het kader van zingeving vinden in de kring een aantal activiteiten plaats. Ik noem de volgende zaken:
– Allereerst uiteraard het uitbeelden van (en gesprekken voeren over) wat er in de aangepaste hoeken allemaal kan gebeuren.
– Daarnaast kunt u ook met de kinderen gesprekken voeren over waarom mensen er eigenlijk voor kiezen om tijdens hun vakantie te gaan kamperen, in plaats van in een hotel of een vakantiehuisje te verblijven. (Dingen, die aan bod kunnen komen, zijn dan bijvoorbeeld: minder luxe, meer vrijheid, de frisse buitenlucht, enzovoort.)
– Het geheugenspel Ik ga op reis en ik neem mee… kan gemakkelijk veranderd worden in: ik ga kamperen en ik neem mee…
Extra les (1)
Een les, in het kader van de sociaal-emotionele ontwikkeling, die bij het thema Kamperen past, is: Bang in het donker. Hieraan koppelt u een les over de zaklamp. U legt een zaklamp in de tent (huishoek). En als u dan een donkere deken over de tent legt, dan kunnen de kinderen heerlijk met de zaklamp in de verduisterde tent spelen!
Boeken
Voor het voorlezen van boeken, waarin verschillende sociaal-emotionele thema’s die met kamperen samenhangen aan bod komen, kunt u (bijvoorbeeld) de volgende boeken gebruiken:
– S. Roddie, Help mama, help! (Lemniscaat).
– Mathilda Stein, Bang Mannetje (Sjaloom).
– H. D’hameis, Klein konijn gaat kamperen (Abimo).
– F. Oomen, Kamperen met de bosmuisjes (Van Holkema & Warendorf).
– S. Puttock, Geit en ezel in de vrije natuur (Luister).
– Busser & Schröder, Liselotje gaat kamperen (Unieboek).
– Carry Slee, We zijn er bijna! (Carry Slee).
Extra les (2)
Kamperen doe je in de vrije natuur. Een les over de natuur sluit daarom ook goed aan bij het kampeerthema. Titel: Zuinig omspringen met water. De insteek is: zorg en respect voor de natuur. U praat met de kinderen over het belang van water en het zuinig omgaan met water. U bedenkt met de kinderen hoe ze op de camping (maar natuurlijk ook als ze weer thuis zijn!) zuinig met water om kunnen gaan. Bijvoorbeeld: door de kraan niet onnodig te laten lopen bij het douchen, het (af)wassen en het tandenpoetsen.
Ook praat u met de kinderen over buiten rondslingerend afval en waarom het belangrijk is om dit afval altijd op te ruimen in plaats van achteloos weg te gooien. Aansluitend hierop gaat u, gewapend met een vuilniszak, met de kinderen naar buiten, om daar samen afval op te ruimen.
Schrijf- en rekenactiviteiten
INTEGRATIE MET HOEKENSPEL
• Een schrijfactiviteit, die bij dit thema past en geïntegreerd kan worden in het spel in de hoeken, is het maken van vakantielijstjes: lijstjes, waarop de kinderen “schrijven” en tekenen wat ze mee op vakantie nemen.
• Ook kunnen ze boodschappenlijstjes maken, voor als ze naar de campingwinkel gaan.
• Het schrijven van ansichtkaarten (of brieven) kan eveneens als geïntegreerde schrijfactiviteit dienen. Want vakantiepost is altijd leuk!
• Een voorbeeld van een geïntegreerde rekenactiviteit is tot slot het maken van prijskaartjes voor de producten in de campingwinkel en/of voor de zelfgemaakte souvenirs.
LOS VAN HOEKENSPEL
Stempelboekje
Een schrijfactiviteit, die losstaat van het spel in de hoeken, is het maken van een stempelboekje. Het stempelboekje is makkelijk te maken, door op ieder vel papier een plaatje van iets wat met kamperen te maken heeft te plakken en daarnaast het woord te stempelen. De kinderen stempelen het woord daaronder dan na.
Tip. Zet een lijn, waar u zélf het woord op stempelt. En zet daaronder ook een lijn, waar de kinderen het woord op na kunnen stempelen. Dan gaan de letters niet allemaal door elkaar over het hele papier dwalen.
Kampeerverhaal
Maak met de kinderen ook eens een kampeerverhaal. Werkwijze:
– Eén kind bedenkt het begin van het verhaal. U schrijft dit beginnetje op en het kind maakt er een tekening bij.
– Een volgend kind bedenkt een vervolg op het begin. Ook dit schrijft u weer op (op een nieuw vel papier!), waarna het kind er weer een tekening bij maakt.
– En zo gaat u door, totdat het verhaal helemaal af is. Op die manier beschikt u na afloop over een aantal vellen papier, met daarop het verhaal (op volgorde) en de bijbehorende tekeningen van de kinderen.
– Het door u opgeschreven verhaal, plus de tekeningen die de kinderen bij de diverse onderdelen van het verhaal gemaakt hebben, worden tot een boek samengebonden. Daarna wordt er ook nog een voorkant (cover) voor het boek gemaakt en getekend. U zult merken, dat het maken van tekeningen zo extra uitdagend wordt voor de kinderen. Ze weten namelijk dat er een boek van zal worden gemaakt. En dat is natuurlijk heel spannend!
Echt kamperen!
U geeft dit project natuurlijk een extra dimensie, door met uw groep een bezoek te brengen aan een échte camping! Werkwijze en mogelijkheden:
Rondleiding
U (of de campingbeheerder) geeft de kinderen een rondleiding langs de receptie, de campingwinkel, de douches en wasruimtes, de staanplaatsen van de tenten en caravans, de speelmogelijkheden, het zwembad, enzovoort. Het is natuurlijk extra leuk, als een kind, ouder of leerkracht iemand kent, die een vaste staanplaats op de camping heeft, zodat u hier (in kleine groepjes) een kijkje kunt nemen.
Picknick
U kunt een picknick organiseren op een grasveld van de camping, waarbij op campinggas iets eenvoudigs (bijvoorbeeld een soepje) wordt gekookt.
Campingdag
– Maar het wordt natuurlijk nóg veel leuker, als deze picknick wordt uitgebreid tot een heuse campingdag! Vraag dan kinderen en/of ouders om een paar tenten mee te nemen en die op het gras op te zetten. Als er ook nog luchtbedden en slaapzakken meegenomen worden, wordt het nóg “echter”.
Kleed de dag verder aan met verschillende spelactiviteiten (zoals jeu-de-boulen in de zandbak, waterballonnen gooien, waterpistolengevecht, enzovoort), waar in groepjes (onder begeleiding van ouders) aan deelgenomen kan worden. De kinderen zullen dit geweldig vinden!
Tot slot
Ik hoop dat u voldoende ideeën hebt opgedaan met het uitgewerkte kleuterproject in dit artikel, zodat u geprikkeld bent om ook aan de slag te gaan met uw groep, als voorbereiding op de zomervakantie.
Ik wens u en de kinderen veel kampeerplezier!
