Een kind kan de klus doen

Het is niet direct de bedoeling dat u met uw groep een klussenbedrijf in het leven roept. Maar in het kader van de lessen techniek is het misschien niet zo’n gekke gedachte om eens aandacht te besteden aan huis-tuin-en-keukentechniek. Met de nadruk op vaardigheden rond hout en houtbewerking. Daarbij gaat het dan om heel praktische klusjes, die in elke huishouding wel eens voorkomen, maar die nogal eens kleine frustraties of zelfs weerzin opleveren. En dat, terwijl vaak een kind – mits voorzien van enige kennis van zaken – de was (de klus) zou kunnen doen.

Zes kluskaarten

• Onderwerpen
Dit artikel gaat er iets aan doen dat kinderen kennis van zaken krijgen met betrekking tot praktische klusjes. En wel in de vorm van een zestal kluskaarten én twee lesjes over onderwerpen die met veiligheid te maken hebben. De kluskaarten gaan over de volgende klussen:

Kluskaart 1 Schilderen
Kluskaart 2 Gaatjes vullen
Kluskaart 3 Slot (de)monteren
Kluskaart 4 Zagen
Kluskaart 5 Spijkeren
Kluskaart 6 Schroeven

Nota bene. De kluskaarten zijn als pdf-bestand opgenomen in de lijst bovenaan dit artikel. U kunt ze daar eenvoudig downloaden en vermenigvuldigen voor gebruik in uw groep.

• Materialen
Elke kluskaart is voorzien van een lijst met benodigdheden en stapsgewijs genoteerde opdrachten. Mogelijk moeten er verschillende materialen worden aangeschaft. Maar zowel op school als bij de ouders (in de schuur of in de garage) bevinden zich ongetwijfeld (overbodige) spullen, die een tweede leven kunnen beginnen door middel van de opdrachten op de kluskaarten. Denk aan: gereedschappen, (afval)hout, plaatmateriaal, enzovoort. Eén oproep in het wekelijkse infobulletin en u waant zich filiaalhouder van een of andere grote doe-het-zelfgrutter! En als u daarna de benodigdheden zo veel mogelijk bij elkaar in kratten opslaat, dan hoeft het klusbedrijf u niet al te veel rompslomp op te leveren.

• Aandachtspunten
– U kunt één kind aan een opdracht laten werken. Maar u kunt ook kiezen voor het werken in tweetallen. De organisatie hangt sterk af van de beschikbare ruimte en de hoeveelheid gereedschappen en materialen.
– Uiteraard zijn de kaarten ook te gebruiken voor keuzewerk, hoekenwerk, circuits, enzovoort. De kaarten kunnen immers in een willekeurige volgorde worden gebruikt.
– Als u de kaarten plastificeert, dan gaan ze jaren mee.

Veiligheid

Bij alle werkzaamheden staat de veiligheid van de kinderen voorop. Ook al lijken de opdrachten nóg zo simpel en onschuldig, een ongelukje zit in een klein hoekje. Een ongehoorzame zaag, een recalcitrante hamer…
Wellicht kunt u bij een enkel onderdeel een handige ouder of grootouder inzetten als extra begeleider. Dan is het risico op ongemakken nóg kleiner. Maar hoe het ook zij…, het is goed om aandacht te besteden aan het onderwerp veiligheid in ruimere zin.
U geeft daarom een tweetal korte lesjes over (on)veiligheid in huis (les 1) en het verzorgen van eenvoudige wondjes (les 2).

Les 1

– Uitgangspunt voor deze les is het opdrachtenblad Veilig en onveilig. Dat is een zoekplaat (op A4-formaat), waarop allerlei veilige en onveilige situaties min of meer “verstopt” zijn getekend. De kinderen kunnen op deze zoekplaat de veilige situaties (met groen) en de onveilige situaties (met rood) aankruisen. Ook schrijven ze op waarom een bepaalde situatie veilig of onveilig is. (Dit kan op de achterkant van de zoekplaat gebeuren.)
– Een kort nagesprek rondt het lesje af. In dit gesprek kunnen de notities van de kinderen worden besproken en gemotiveerd.
Nota bene. Het opdrachtenblad Veilig en onveilig is opgenomen in de internetuitbreiding bij dit artikel, u kunt hem eenvoudig downloaden en vermenigvuldigen voor gebruik in uw groep.

Les 2

– Het tweede lesje gaat over het verzorgen van kleine wondjes: een snee, een splinter, enzovoort. Toon eerst een verbandtrommel, met daarin de spullen, die het meest gebruikt worden: pleisters, jodium, een schaar, een pincet, verbandgaas, leukoplast, tissues en alcohol.
– Demonstreer de verzorging van een snee. Spoel de snee schoon met water, dep hem af met een tissue en doe er daarna een (goed aangedrukte) pleister op.
– Een splinter wordt – indien mogelijk – eerst zo ver mogelijk teruggedrukt en daarna verwijderd met een in alcohol ontsmette pincet. Op de plek waar de splinter gezeten heeft, wordt wat jodium gedaan. En tot slot komt er een pleister op. Voor wat grotere wonden worden steriel gaas en leukoplast gebruikt.

Werkruimte

– Het tweede lesje gaat over het verzorgen van kleine wondjes: een snee, een splinter, enzovoort. Toon eerst een verbandtrommel, met daarin de spullen, die het meest gebruikt worden: pleisters, jodium, een schaar, een pincet, verbandgaas, leukoplast, tissues en alcohol.
– Demonstreer de verzorging van een snee. Spoel de snee schoon met water, dep hem af met een tissue en doe er daarna een (goed aangedrukte) pleister op.
– Een splinter wordt – indien mogelijk – eerst zo ver mogelijk teruggedrukt en daarna verwijderd met een in alcohol ontsmette pincet. Op de plek waar de splinter gezeten heeft, wordt wat jodium gedaan. En tot slot komt er een pleister op. Voor wat grotere wonden worden steriel gaas en leukoplast gebruikt.

Tot slot

– Voor een aantal werkzaamheden is een werkbank met bankschroef en/of een inklapbare werktafel (een zogenoemde workmate) nodig. Werkbank en/of werktafel moeten bovendien in een makkelijk schoon te maken ruimte worden opgesteld. Voor werkzaamheden die lawaai veroorzaken (zoals zagen) zoekt u natuurlijk een ruimte, waar het werk zo min mogelijk overlast veroorzaakt.
– Voor het onderdeel schroeven kunt u elektrische machines gebruiken in plaats van een eenvoudige handboor en schroevendraaiers. Zet de boormachine dan wél in een standaard, zodat hij gefixeerd is. Dit om ongelukken te voorkomen!
– Het is nuttig om vóór aanvang van de lessenserie aandacht te besteden aan de namen en de eigenschappen van de te gebruiken gereedschappen.