Skype. Bedoeld om op afstand met elkaar te communiceren via beeld en geluid. Vanuit deze gedachte ontstond het idee, om leerlingen van de bovenbouw (groep 7/8) een verhaal te laten vertellen aan de kleuters (groep 1/2).

Aan de hand van een uitgewerkt praktijkvoorbeeld laat ik u zien hoe u ICT op een creatieve manier kunt toepassen binnen uw dagelijkse onderwijs. Met uitgebreid stappenplan voor voorbereiding en organisatie.

Lees ook de uitbreiding

Bij dit artikel hoort een online uitbreiding.

Voorbereiding

De volgende zaken komen aan de orde in de bovenbouw:
– De grote lijnen van het verhaal worden bedacht en opgeschreven.
– De attributen, de kleding en de muziek worden verzameld.
– De techniek wordt getest in beide groepen (in de bovenbouw en bij de kleuters).
– De rollen worden verdeeld.
– Het decor wordt opgebouwd.
– Het script wordt doorgenomen.
En… er kan geoefend worden! De film- en fotocameraā€™s staan op stand-by!

Uitvoering

HET IS ZOVER…
In de bovenbouwgroep voel je de spanning. De klok tikt door. Het is zover…
In de kleutergroep is de iMacĀ® verstopt onder een kleed. De kleuters horen een stem, die zegt: ā€˜Ik zie helemaal niets!ā€™ Op het moment, dat het kleed van de iMacĀ® wordt gehaald, kijkt de verteller de kleutergroep in. De kleuters reageren verschillend: sommige kinderen beginnen enthousiast te roepen, andere kinderen beginnen te lachen. Maar de meeste kinderen zijn gewoon stomverbaasd. Iedereen in de bovenbouw houdt de adem in. Iedereen is er helemaal klaar voor!
De verteller begint: ā€˜Kennen jullie het verhaal van de prins en de prinses, die gingen spelen? Nee? Nou, dan ga ik het jullie maar vertellen. Het begon allemaal toen ze aan het ganzenborden waren…ā€™

99bb8ceb-9dd2-4fe7-8bbe-9698061d2ecd_tvPraatTerug2

Interactief verhaal

Het wordt een interactief verhaal, waarbij de kleuters bepalen wat er in het verhaal gaat gebeuren:
– Hoeveel moet de prins gooien met de dobbelsteen: vier of zes?
– Heeft de prins een blauwe of een witte koets?
– In welk bos komt de prins terecht?
– Waarom is de kabouterfamilie zo verdrietig?
– Waar is de boze prinses naartoe gegaan?
– Gaan de kleuters de prins helpen om de prinses te vinden?
– Hoe loopt het af ?
– En… leven ze nog lang en gelukkig?

Evaluatie

KLEUTERS EN BOVENBOUWLEERLINGEN
De verbazing van de kleuters was groot: ā€˜HĆ©, de teevee praat terug en doet wat je zegt!ā€™ Het was een magische belevenis, voor iedereen! De prinses stond opeens midden in de kleutergroep en bleek ook nog een jongen te zijn! Achtentwintig bovenbouwleerlingen, die heel serieus aan het spelen waren, om er een succes van te maken. Het trotse gevoel, omdat het zo goed was gegaan. De reacties en de ontroering van een aantal leerlingen: ā€˜Aah! Zag je dat? Grappig, dat ze zo moesten lachen.ā€™
In de bovenbouwgroep Ć©n de kleutergroep kwam aan het eind van het verhaal de ontlading, in de vorm van dans, gejuich, geklap en een heleboel vrolijke gezichten. Zwaaiende kleuters naar enthousiaste bovenbouwleerlingen! En wederom de verbazing van de kleuters, dat ze niet alleen Ā«bekendeĀ» bovenbouwleerlingen, maar nu ook zichzelf op de tv zagen!

Leerkrachten

Van een leerkracht wordt er wel het een en ander gevraagd. Vooral van zijn/haar organisatievermogen en technische kennis.
Wij hebben bijvoorbeeld in onze groepen een iMacĀ® staan, die gekoppeld is aan een LCD-scherm. In de bovenbouwgroep werd er gespeeld in Ā«ons eigen theatertjeĀ». Daardoor hadden we langere kabels nodig voor beeld en geluid. Verder ben je voor dit lesidee afhankelijk van het internet. Dit alles vereist natuurlijk van de leerkracht enig organisatietalent en technisch inzicht!
Zorg ervoor, dat de leerlingen actief meedenken en meedoen, vanaf het moment, dat u het idee in de groep brengt. Uiteraard is uw taak als leerkracht van groot belang in het totale proces. Laat dit u er echter nooit van weerhouden, om een creatief ICT-lesidee als een interactief Skype-verhaal uit te proberen. Want de conclusie van leerlingen Ć©n leerkrachten was na afloop: ā€˜Nooit geweten, dat skypen zĆ³ verrassend en leuk kon zijn!ā€™

841d7313-c590-4c67-9e25-029fa4ba46cc_tvPraatTerug1

Tot slot

Dit interactieve Skype-verhaal bevat een heleboel aspecten van het onderwijs: samenwerken, drama, improviseren, organiseren, plannen, techniek, media, kennisoverdracht en creativiteit. Hopelijk geeft dit ICT-lesidee u dan ook inspiratie en ervaart u ICT in het onderwijs als een verrijking!

Veel plezier en succes!

0a27c2fd-01ea-4f75-9fc2-f8f1b683ab76_tvPraatTerug3
Websites
– Bent u benieuwd naar ons Skype-verhaal? Op onze website wpblog.nlĀ kunt u lezen hoe de kleuters en de bovenbouwleerlingen de ICT- les hebben ervaren.
– Op ictcreatief.nlĀ kunt u de beschrijving van het lesidee vinden.
– Een impressie van het interactieve Skype-verhaal vindt u op beide, genoemde websites.

Stappenplan
In het nu volgende stappenplan zet ik voor u op een rijtje wat er allemaal voorafgaat aan een creatief ICT-lesidee.

1 Een vereiste is, dat er in beide groepen (bovenbouwgroep Ć©n kleutergroep) een computer staat (eventueel met LCD-scherm of een webcam), met internetaansluiting.

2 Maak voor beide groepen een gratis Skype-account aan via: HYPERLINK “https://www.skype.com/intl/nl/get-skype” skype.com/intl/nl/get-skype.

3 Bedenk een makkelijke gebruikersnaam en wachtwoord voor uw Skype-account.

4 Vertel in de bovenbouwgroep de leerlingen over het idee van het Skype-verhaal. Belangrijk is, dat ze weten wat Skype inhoudt: bellen via beeld en geluid. Wellicht zijn er leerlingen, waarvan de ouders skypen.

5 Vertel, dat u met uw leerlingen ook gaat skypen, maar dat u in plaats van bellen (waar het skypen voor bedoeld is) een interactief Skype-verhaal gaat vertellen aan een kleutergroep.

6 Bedenk met de bovenbouwleerlingen een verhaal, dat geschikt is om te vertellen/uit te beelden aan kleuters. Een verhaal, waar figuren in voorkomen, die tot de verbeelding van de kleuters spreken. (Bijvoorbeeld: een prins, een prinses, kabouters.)

7 Leg uit dat het een interactief verhaal moet worden.

8 Het publiek gaat dus gevormd worden door de kleuters. Bij een interactief verhaal is het de bedoeling, dat het publiek meebepaalt hoe het verhaal gaat. Dit is essentieel voor het Skype-verhaal.

9 Verdeel uw klas in kleine groepjes. Per groepje bedenken de leerlingen:
– wie de hoofdpersoon in het verhaal is;
– wat er allemaal gaat gebeuren;
– tussen welke twee mogelijkheden de kleuters kunnen kiezen.
Op deze manier benadrukt u het interactieve aspect. Bedenk ook grappige wendingen in het verhaal. (Bij ons kwam de prinses bijvoorbeeld in de kleutergroep terecht!)

10 Ieder groepje heeft een voorzitter. Bovendien wordt er per groepje een schrijver aangesteld, die alle ideeƫn noteert.

11 De voorzitters vormen met elkaar de definitieve bedenk- en schrijfgroep.

12 De bedenk- en schrijfgroep gebruikt de ideeƫn van de schrijvers en verwerkt die tot het uiteindelijke, interactieve Skype-verhaal.

13 Het verhaal wordt voorgelezen aan de klas.

14 Zorg ervoor, dat het verhaal een duidelijk begin en een duidelijk eind heeft. (Wij hebben gekozen voor een verteller.)

15 Als iedereen met het verhaal akkoord gaat, worden de rollen verdeeld.

16 Voorafgaand aan het verdelen van de rollen kunt u ook nog een rolopbouw bespreken, waarbij dramatische effecten aan bod komen. Bijvoorbeeld: deftig lopen als een prins, stampvoeten als een prinses, waggelen als een gans, enzovoort. Gebruik hierbij situaties, die voorkomen in het verhaal!

17 In ons Skype-verhaal belandt de prins in een bos, waar de bomen dansen. De leerlingen, die boom in het bos spelen, bedenken met elkaar twee korte dansen en kiezen Ć©Ć©n muziekfragment uit. Dit muziekfragment wordt dan gebruikt voor het Ā«levende bosĀ» Ć©n voor het Ā«stille bosĀ».

18 Het verhaal kan geoefend worden. Laat leerlingen, die nog niet meespelen, de rol van de kleuters overnemen. Zo wennen de spelers aan het mogelijke verloop van het verhaal.

19 Oefen ook een aantal keren met de webcam of het LCD-scherm, zodat de leerlingen weten wat het speelveld is, maar ook of ze goed zichtbaar zijn.

20 Kies een ruimte, waar gespeeld kan worden. Gebruik een donkere achtergrond (zwart kleed). Dit is belangrijk voor de lichtinval tijdens het spelen.

21 Houd het decor eenvoudig, maar functioneel.

22 De kleding van de figuren kunt u centraal regelen. Bedenk eerst met elkaar hoe de verschillende figuren eruitzien. Inventariseer wie van uw leerlingen welk kledingstuk heeft. Controleer een paar dagen van tevoren of alles compleet is.

23 Bedenk van tevoren hoe u de maskers, kronen, enzovoort wilt laten maken. Zorg voor het benodigde materiaal en een voorbeeld (schets). De leerlingen kunnen daarna zelfstandig aan de slag. Eventueel met hulp van medeleerlingen.

24 Bij de uitvoering is het belangrijk, dat er ook leerlingen zijn, die de techniek verzorgen. Denk aan het maken van fotoā€™s en video-opnamen en het bedienen van de cd-speler/geluidsinstallatie. Geef desnoods een kleine workshop over het gebruik van deze apparaten aan uw leerlingen.

25 Controleer zelf het technische gedeelte in beide groepen. Hiermee bedoel ik: de aansluitingen van computer naar LCD-scherm, de webcam, het geluid. Schaf zo nodig extra kabels aan. En zorg ervoor, dat de batterijen van de digitale fotocamera en de filmcameraā€™s zijn opgeladen.

26 Neem het verhaal met uw collega door. Op deze manier weet uw collega wat zijn/haar bijdrage is.

27 Spreek met de collega van de kleutergroep af wanneer het interactieve verhaal gespeeld gaat worden.

28 Zorg ervoor, dat de computer aanstaat en dat u ingelogd bent bij Skype, voordat het interactieve verhaal gespeeld wordt.

29 Laatste check. Alle spelers zijn geschminkt en staan op hun plaats!

30 Speel op het afgesproken moment met uw groep het interactieve verhaal voor de kleuters.

Veel succes!