Daarnaast merken we, dat kinderen na het advies voor het voortgezet onderwijs minder gemotiveerd zijn voor de basisschool en hun blik richten op het voortgezet onderwijs. Een logische stap.
Vanuit dit gegeven willen we onze kinderen van groep 8 een laatste periode bieden, waarin er nog een uitdaging is om te werken én waarin de schooldagen nog zinvol kunnen worden ingevuld. Daarom zijn we gestart met het project Afstuderen op de basisschool. In dit artikel doe ik hiervan verslag.
Lees ook de uitbreiding
Bij dit artikel hoort een online uitbreiding. Klik hier om het artikel te lezen.
De Kleine Prins
De Kleine Prins is een montessorischool, verdeeld over 2 locaties en gevestigd in de deelgemeente Alexanderpolder. De school heeft 6 onderbouwgroepen, 9 middenbouwgroepen en 8 bovenbouwgroepen en telt ongeveer 600 kinderen. De Kleine Prins is een katholieke basisschool en valt onder het bestuur van de Rotterdamse Vereniging voor Katholiek Onderwijs (RVKO). De school bestaat nu 16 jaar en heeft de groeifase beëindigd. Stabilisering staat ons nu te wachten voor de komende jaren.
Projectdoelen
Het project Afstuderen op de basisschool heeft de volgende doelen:
Talentontwikkeling
Uitgaande van het geleerde tijdens de afgelopen acht schooljaren hebben de kinderen een specifieke belangstelling ontwikkeld voor bepaalde zaken of leergebieden. Vanuit hun belangstelling, hun talent, kiezen ze voor een onderwerp, waarmee ze aan de klas kunnen laten zien waar ze in uitblinken. En ieder kind blinkt ergens in uit. Ieder kind heeft een talent!
Talentpresentatie
Het tweede doel is: samen met elkaar een voorstelling maken, als afscheidsavond voor de ouders. Gedurende drie weken wordt er – vanuit de talenten van de kinderen – gewerkt, onder begeleiding van een regisseur, aan een optreden van de kinderen voor hun ouders. Daarmee krijgt het einde van de basisschool ook een doel en wordt deze laatste periode ook ingebed in het totale onderwijs.
Uitwerking van het project
Afstudeerproject
• Rond de meivakantie (maar dit is afhankelijk van de lengte van het schooljaar) krijgen de kinderen van groep 8 de eerste instructie van de directeur en van een van de leerkrachten van groep 8. Er wordt dan een uitleg gegeven over studeren in hogere vormen van onderwijs en afstuderen op de basisschool. We vergelijken het moment van binnenkomen in de basisschool als vierjarige, de kennis en de vaardigheden die het kind toen had met de kennis en de vaardigheden van een twaalfjarige leerling uit groep 8. In dezelfde sessie vertellen we over talenten en belangstelling: wat wil jij graag laten zien waar je goed in bent?
• In de week daarna wordt er door de groepsleerkracht aandacht besteed aan de keuze van een onderwerp. De leerkracht moet de keuze ook goedkeuren. En vervolgens wordt er op papier een uitwerking gemaakt:
– Informatie zoeken.
– Verantwoording.
– Bronnen.
– Productuitwerking.
– Planning.
– Presentatie.
• Als de papieren uitwerking door de leerkracht in orde is bevonden, gaan de kinderen aan het werk met het produceren van het bedachte werkstuk. Ook daarbij heeft de leerkracht een begeleidende rol. Soms moet er ook wel eens iets buiten schooltijd gedaan worden.
•Dan wordt er een datum gepland, waarop het product gepresenteerd wordt aan een groep. Dat kan de eigen klas zijn, maar bijvoorbeeld ook een groepje kleuters. En ook kan het product natuurlijk gepresenteerd worden aan de ouders. Kinderen bespreken de mogelijkheden met hun eigen groepsleerkracht.
•Tot slot wordt het product bewaard voor de tentoonstelling op de afscheidsavond.
Het inoefenen van de afscheidsvoorstelling
Ongeveer vier weken vóór het einde van het schooljaar worden ongeveer 16-18 kinderen uit twee groepen 8 bij elkaar gebracht. Met deze kinderen worden de ideeën uitgewisseld om tot een afscheidsvoorstelling van ongeveer een half uur te komen.
Ook hierbij gaan we uit van de talenten van de kinderen (op het gebied van muziek, dans en zang).
Gedurende drie weken wordt er gewerkt aan een voorstelling. En dat gebeurt dan op alle terreinen: inhoudelijk, decors, teksten, dansstukken, enzovoort.
De afscheidsavond
Dit is het slotstuk van de basisschool. Deze avond bestaat uit vier onderdelen:
1 De afscheidsvoorstelling (half uur).
2 Het afscheidspraatje van de leerkracht in de groep (half uur).
3 Het bekijken van de tentoonstelling (half uur).
4 Een gezellig samenzijn (half uur).
Totale duur van de avond is dus (ongeveer): twee uur.
Beschrijving van de organisatie
Twee periodes
We werken met acht bovenbouwgroepen. Twee groepen 8 worden er aan elkaar gekoppeld. Zo ontstaan er dus vier groepen om mee te werken aan de tentoonstelling en de voorstelling. Elke groep werkt op bepaalde momenten met elkaar samen, zowel tijdens het project Afstuderen op de basisschool als tijdens het organiseren van de afscheidsvoorstelling.
Elke bovenbouwleerkracht is betrokken bij het project. Maar de taken hebben wél een accent: de ene leerkracht richt zich meer op het afstuderen (eerste periode) en de andere richt zich meer op de voorstelling (tweede periode).
Voor het project Afstuderen op de basisschool krijgen de kinderen een aantal werkbladen, die handvatten vormen bij het uitvoeren van het project en het maken van het werkstuk.
Periode 1: afstuderen op de basisschool
Bij het maken van de individuele werkstukken zijn een viertal stappen te onderscheiden:
1 Kinderen bedenken een onderwerp.
2 De leerkracht bespreekt het onderwerp met elk kind en geeft goedkeuring. Voorbeelden van onderwerpen:
– Een website maken.
– Het ontwikkelen van een kledinglijn.
– Een maquette maken van een stad.
– Een kookboek schrijven (bijvoorbeeld met Italiaanse gerechten).
3 Kinderen maken het werkstuk of voeren het werkstuk uit.
4 Kinderen presenteren het werkstuk.
Periode 2: afscheidsvoorstelling
De stappen voor het maken van de afscheidsvoorstelling zijn de volgende:
1 Kinderen inventariseren alle ideeën, onder begeleiding van de regisseur.
2 Er wordt een script gemaakt.
3 Taken worden verdeeld.
4 Oefenen.
5 Uitvoering.
De afscheidsavond
De tentoonstelling van de werkstukken wordt door de kinderen voorbereid. Er wordt een programmaboekje gemaakt. De taken voor de avond worden verdeeld.
Resultaten
Het project van dit artikel is uitgevoerd bij mij op school. Uiteraard wil ik u enkele concrete resultaten laten zien. Die zijn opgenomen in de extensie bij dit artikel.
Wat is ons opgevallen bij dit project? Dat is als volgt samen te vatten:
• De kinderen zijn enorm gemotiveerd om dit project uit te voeren.
• De kinderen zijn tot aan de laatste schooldag écht zinvol aan het werk.
• Groep 6 en groep 7 kunnen met het gewone, dagelijkse werk doorgaan en worden niet gestoord door groep 8.
• De taakbelasting is tijdens het project over meerdere leerkrachten verdeeld.
Terugblik en evaluatie
• De manier van werken is na vorig jaar enigszins aangepast. En dat is goed bevallen. We hebben het aantal werkbladen teruggebracht. Vorig schooljaar moesten de kinderen namelijk ook nog een onderdeel opnien, waar ze extra aan wilden werken (zoals breuken of ontleden). Maar dat onderdeel werd minder goed opgepakt. En daarom hebben we dat geschrapt.
• Tijdens het project hebben de kinderen regelmatig overleg met hun leerkracht. Die spoort hen aan en vraagt ook naar de voortgang en de resultaten. Pas als de leerkracht akkoord is met het eindresultaat, mag het project gepresenteerd worden.
• Wie zijn/haar werkstuk presenteert, krijgt een diploma. Vorig schooljaar hebben we aan twee kinderen geen diploma uitgereikt. Maar dit schooljaar hebben alle kinderen een diploma gekregen. Ze kregen het diploma uitgereikt door hun leerkracht, op de afscheidsavond, in het bijzijn van de ouders.
• We kijken weer terug op een geslaagd project en zijn heel trots op de zelfstandigheid van onze kinderen. Er is één mutatie voor volgend jaar. Voor de afscheidsavond willen we dan twee regisseurs uitnodigen, om het contact wat intiemer te houden. Elke regisseur krijgt dan een groep toegewezen.
Tot slot
Bent u na het lezen van dit artikel ook enthousiast geworden over het project Afstuderen op de basisschool? Dan wens ik u en de kinderen veel succes en plezier met het werken aan de werkstukken, het voorbereiden van de tentoonstelling en de voorstelling én natuurlijk de afscheidsavond!
